Tổng quan Việt Nam tích cực chuẩn bị gia nhập WTO trong lĩnh vực dịch vụ - Phần 1

Hội nhập kinh tế quốc tế là sự vận dụng xu thế toàn cầu hóa kinh tế phục vụ yêucầu chiến lược về kinh tế, chính trị và an ninh của quốc gia. Mỗi mục tiêu nổi trội hơnmục tiêu kia trong từng giai đoạn nhất định, nhưng ở giai đoạn hiện nay mục tiêu kinhtế nổi trội hơn cả. Muốn phát triển, không bị tụt hậu, các quốc gia phải hội nhập kinhtế. Để đảm bảo lợi ích quốc gia trong hội nhập kinh tế, các nước không thể áp dụngchiến lược phòng thủ trên quan điểm thiển cận....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan Việt Nam tích cực chuẩn bị gia nhập WTO trong lĩnh vực dịch vụ - Phần 1 Tæng quan ViÖt Nam tÝch cùc chuÈn bÞ gia nhËp wto Trong lÜnh vùc dÞch vôI - NhËn thøc vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vμ vai trß cña dÞch vô Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù vËn dông xu thÕ toµn cÇu hãa kinh tÕ phôc vô yªucÇu chiÕn l−îc vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ an ninh cña quèc gia. Mçi môc tiªu næi tréi h¬nmôc tiªu kia trong tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh, nh−ng ë giai ®o¹n hiÖn nay môc tiªu kinhtÕ næi tréi h¬n c¶. Muèn ph¸t triÓn, kh«ng bÞ tôt hËu, c¸c quèc gia ph¶i héi nhËp kinhtÕ. §Ó ®¶m b¶o lîi Ých quèc gia trong héi nhËp kinh tÕ, c¸c n−íc kh«ng thÓ ¸p dôngchiÕn l−îc phßng thñ trªn quan ®iÓm thiÓn cËn. Trong héi nhËp kinh tÕ, bªn c¹nh luËtch¬i chung cßn tån t¹i yÕu tè c¸c thÕ lùc m¹nh cã ý ®å ¸p ®Æt phôc vô cho lîi Ých cñahä. Do ®ã tham gia héi nhËp kinh tÕ lµ mét cuéc ch¬i hai mÆt võa hîp t¸c võa ®Êutranh gay g¾t, kh«ng ®¬n gi¶n, ph¶i n¨ng ®éng vµ ph¶i biÕt tËp hîp lùc l−îng trªn c¬së gÆp nhau vÒ lîi Ých, kh«ng xÕp hµng m¸y mãc, suy nghÜ trªn tÇm quèc tÕ ®Ó xö lýc¸c vÊn ®Ò quèc gia, lÊy lîi Ých quèc gia lµ tèi th−îng. HiÖn nay, cïng víi viÖc t¨ng c−êng héi nhËp kinh tÕ ®a ph−¬ng, viÖc ký kÕt c¸chiÖp ®Þnh tù do th−¬ng m¹i khu vùc vµ song ph−¬ng ngµy cµng ph¸t triÓn, chØ tÝnh ®Õnth¸ng 5/2003 ®· cã 250 hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do lo¹i nµy ®−îc ký kÕt, dù kiÕn ®Õncuèi 2005 con sè nµy cã thÓ lªn tíi 300. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90, ViÖt Nam ®· ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕc¶ ®a ph−¬ng vµ song ph−¬ng, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr−êng, víi chiÒu h−íng ngµycµng tù do ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, mµ mét trong nh÷ng −u tiªn hµng ®Çu lµ gianhËp WTO. Th¸ng 12/1994 ViÖt Nam ®· göi ®¬n gia nhËp WTO, tõ ®ã ®Õn nay ta ®·tiÕn hµnh 7 phiªn ®µm ph¸n. N¨m 2003 ®¸nh dÊu viÖc ViÖt Nam ®Èy nhanh tiÕn tr×nh®µm ph¸n gia nhËp WTO víi 2 phiªn häp 6 vµ 7 cña Ban c«ng t¸c vÒ viÖc ViÖt Namgia nhËp WTO vµ 32 cuéc ®µm ph¸n song ph−¬ng. Tr−íc m¾t ViÖt Nam khÈn tr−¬ngchuÈn bÞ cho phiªn ®µm ph¸n thø 8 dù kiÕn vµo th¸ng 4/2004, t¹o b−íc chuyÓn c¬ b¶nkÕt thóc ®µm ph¸n vµo cuèi 2004. WTO lµ mét tæ chøc duy nhÊt trªn thÕ giíi vÒth−¬ng m¹i, nÕu kh«ng lµ thµnh viªn sÏ bÞ ph©n biÖt ®èi xö, nÕu lµ thµnh viªn WTOViÖt Nam sÏ cã c¬ së ®i nhanh trong quan hÖ kinh tÕ song ph−¬ng vµ khu vùc. ViÖtNam vµo WTO cßn t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, sù c¹nh tranh kh«ng ph¶ichØ lµ më réng thÞ tr−êng mµ lµ giµnh giËt ®Çu t− n−íc ngoµi (FDI), t¹o thªm c«ng ¨nviÖc lµm míi. Giíi doanh nghiÖp Mü, T©y ¢u, NhËt B¶n, v.v... sÏ chän ®Çu t− ë n−ícnµo cã m«i tr−êng ®Çu t− th«ng tho¸ng, thuËn lîi vµ cã thÓ b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng−êi®Çu t−. 1CIEM, Trung tâm Thông tin – Tư liệu ViÖt Nam dµnh −u tiªn cho viÖc tham gia WTO vµ quyÕt t©m ®Ó ®−îc kÕt n¹p vµon¨m 2005, ®©y lµ mét chñ tr−¬ng ®óng. §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu nµy cÇn ph¶i cã sù chñ®éng vµ khÈn tr−¬ng h¬n n÷a trong viÖc chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c mÆt, ®Æc biÖt lµ vÒ lÜnhvùc míi vµ rÊt quan träng lµ th−¬ng m¹i dÞch vô. HiÖp ®Þnh chung vÒ th−¬ng mai dÞchvô (GATS) lµ kÕt qu¶ cña Vßng ®µm ph¸n Uruguay vµ cã hiÖu lùc tõ th¸ng 1/1995.DÞch vô ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng ®èi víi kinh tÕ cña mçi quèc gia vµ hÖthèng th−¬ng m¹i quèc tÕ. Nh×n chung, do ng−êi d©n giµu lªn, nhu cÇu tiªu thô dÞchvô cña hä nh− du lÞch, gi¸o dôc, y tÕ, v.v... t¨ng lªn nhiÒu so víi nhu cÇu vÒ hµng c«ngnghiÖp vµ n«ng nghiÖp. N¨ng suÊt trong nhiÒu lo¹i dÞch vô t¨ng thÊp h¬n trong c«ngnghiÖp vµ n«ng nghiÖp v× hµm l−îng lao ®éng cßn cao, vÝ dô nh− trong lÜnh vùc nhµhµng, kh¸ch s¹n, vËn t¶i « t« buýt, v.v... T×nh tr¹ng nµy lµm cho gi¸ cña nhiÒu dÞch vôtruyÒn thèng t¨ng nhanh t−¬ng ®èi so víi gi¸ cña hµng hãa. Mét nh©n tè n÷a lµ tr−íc®©y nhiÒu c«ng ty c«ng nghiÖp tù lo mét sè dÞch vô trong s¶n xuÊt nh− thiÕt kÕ, tµichÝnh, vËn t¶i, v.v...th× nay ®i mua nh−ng dÞch vô ®ã cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vôchuyªn nghiÖp. NhiÒu lo¹i dÞch vô hiÖn ®¹i, kÓ c¶ viÔn th«ng, tµi chÝnh, vËn t¶i kh«ngnh÷ng ®ãng vai trß lµ thµnh phÈm mµ cßn lµ ®Çu vµo c¬ b¶n cña nhiÒu ngµnh c«ngnghiÖp. §Êy còng lµ lý do tû träng cña dÞch vô trong GDP ngµy cµng cao.Vµo gi÷athËp kû 90, tû träng cña dÞch vô chiÕm trªn 60% s¶n xuÊt vµ c«ng ¨n viÖc lµm toµncÇu, riªng ®èi víi Mü dÞch vô chiÕm 80% GDP. Nh−ng tû träng cña th−¬ng m¹i dÞchvô chØ chiÕm kho¶ng 20% th−¬ng m¹i thÕ giíi. 1 Tuy tû träng ®ã cßn khiªm tèn, nh−ngkh«ng ®−îc ®¸nh gi¸ thÊp nã, nhiÒu lo¹i dÞch vô tõ l©u ®−îc coi lµ nh÷ng ho¹t ®éngquan träng cña quèc néi ®ang ngµy cµng trë thµnh n¨ng ®éng trªn ph¹m vi toµn cÇu,nhÊt lµ chiÒu h−íng sö dông nh÷ng c«ng nghÖ míi nh− dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö(electronic banking), y tÕ, gi¸o dôc tõ xa (tele-health, tele-education). §Õn nay hÇu hÕtthµnh viªn WTO, kho¶ng 140 nÒn kinh tÕ, ®Òu lµ thµnh viªn cña GATS. Trong c¬ cÊu kinh tÕ cña ViÖt Nam, dÞch vô ngµy cµng cã tû träng t¨ng lªn, nh−ngvÉn lµ mét lÜnh vùc míi vµ yÕu, vµ th−¬ng m¹i dÞch vô cßn rÊt h¹n chÕ. Tr−íc thêi ®æimíi, lÜnh vùc dÞch vô bÞ coi nhÑ vµ ®Õn nay vÉn cßn dÊu Ên tiªu cùc rÊt nÆng nÒ c¶ vÒnhËn thøc, c¬ chÕ chÝnh s¸ch, hÖ thèng luËt ph¸p ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh. Cã thÓkh¼ng ®Þnh r»ng trong héi nhËp kinh tÕ vµ viÖc chuÈn bÞ gia nhËp WTO, lÜnh vùc dÞchvô cña ViÖt Nam lµ kh©u rÊt yÕu cÇn ®æi míi m¹nh h¬n, cÇn mét sù ®ét ph¸, më cöaréng h¬n n÷a. Trong ®µm ph¸n song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng ®Ó gia nhËp WTO, vÊn ®Ò h¹ mÆt b»ngbiÓu thuÕ quan kh«ng khã l¾m, møc thuÕ quan trung b×nh ViÖt Nam ®−a ra ®èi víith−¬ng m¹i hµng hãa trong vßng ®µm ph¸n lÇn thø 6 lµ 28%, trong vßng ®µm ph¸n lÇnthø 7 ®· h¹ xuèng 22% vµ cã kh¶ n¨ng cã thÓ ®−îc chÊp nhËn ë møc thuÕ quan trungb×nh kho¶ng 20%. Nh− vËy, møc biÓu thuÕ trung b×nh nµy còng kh«ng xa l¾m so víimøc biÓu thuÕ quan trung b×nh cña c¸c n−íc tham gia WTO lµ 15% ®èi víi hµng c«ng1 WTO Secretariat, Trade in Services Division, 4/2001 ...