Từ “sưu tập dữ liệu” đến “quyền sui generis”: Cơ chế nào để bảo hộ cơ sở dữ liệu kỹ thuật số?

Cơ sở dữ liệu (CSDL) theo quy định của Công ước Berne 1886, Hiệp định TRIPS 1994 và Hiệp định WCT 1996 được bảo hộ dưới dạng “sưu tập dữ liệu” theo cơ chế quyền tác giả. Bài viết này trả lời câu hỏi: Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm gì để xây dựng cơ chế bảo hộ phù hợp cho một loại tài sản của kỷ nguyên số như CSDL?.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Từ “sưu tập dữ liệu” đến “quyền sui generis”: Cơ chế nào để bảo hộ cơ sở dữ liệu kỹ thuật số? VNU Journal of Science: Legal Studies, Vol. 37, No. 4 (2021) 20-26 Review Article From “Compilations” to “Sui Generis Right”: Which Approach to Digital Database Protection? Nguyen Luong Sy* University of Law, Hue University, Vo Van Kiet, Hue, Vietnam Received 9 August 2021 Revised 26 September 2021; Accepted 26 October 2021 Abstract: Databases under the Berne Convention 1886, the TRIPS Agreement 1994 and the WIPO Copyright Treaty 1996 are copyrighted as “compilations”. The EU has initiated the establishment of sui generis database right of Intellectual Property protection. Meanwhile, the United States refuses to apply the same system. This article addresses the question: What lessons for Vietnam to build an appropriate mechanism for such valuable assets of the digital era as databases? Keywords: Database, sui generis right, copyright.*________* Corresponding author. E-mail address: synl@hul.edu.vn https://doi.org/10.25073/2588-1167/vnuls.4378 20 N. L. Sy / VNU Journal of Science: Legal Studies, Vol. 37, No. 4 (2021) 20-26 21 Từ “sưu tập dữ liệu” đến “quyền sui generis”: Cơ chế nào để bảo hộ cơ sở dữ liệu kỹ thuật số? Nguyễn Lương Sỹ* Trường Đại học Luật, Đại học Huế, Võ Văn Kiệt, Huế, Việt Nam Nhận ngày 9 tháng 8 năm 2021 Chỉnh sửa ngày 26 tháng 9 năm 2021; Chấp nhận đăng ngày 26 tháng 10 năm 2021 Tóm tắt: Cơ sở dữ liệu (CSDL) theo quy định của Công ước Berne 1886, Hiệp định TRIPS 1994 và Hiệp định WCT 1996 được bảo hộ dưới dạng “sưu tập dữ liệu” theo cơ chế quyền tác giả. EU đã tiên phong cho việc xây dựng hệ thống riêng (sui generis) về bảo hộ CSDL dưới hình thức một đối tượng sở hữu trí tuệ độc lập. Trong khi đó, Hoa Kỳ từ chối áp dụng cơ chế sui generis. Bài viết này trả lời câu hỏi: Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm gì để xây dựng cơ chế bảo hộ phù hợp cho một loại tài sản của kỷ nguyên số như CSDL? Từ khóa: Cơ sở dữ liệu, quyền sui generis, quyền tác giả.1. Thách thức pháp lý trước bước nhảy vọt Integrated Data Store (Lưu trữ dữ liệu tích hợpcủa công nghệ dữ liệu * [1]. Mười năm sau, tiêu chuẩn cho CSDL hiện đại được định hình khi E.F.Codd công bố mô Dữ liệu được xem là xương sống của cuộc hình CSDL quan hệ, nơi người dùng có thể tìmcách mạng công nghiệp 4.0. Trong xã hội thông kiếm được dữ liệu mà không cần kết nối với hệtin, dữ liệu vận hành và chi phối hầu hết mọi hoạt thống lưu trữ thông tin dưới dạng vật lý [2]. Đếnđộng, từ mua sắm cá nhân đến nghiên cứu khoa thập niên 1990, ngành công nghiệp dữ liệu đãhọc. Tầm quan trọng của dữ liệu với xã hội loài chuyển mình phát triển mạnh mẽ dưới động lựcngười vốn đã được thừa nhận từ hàng nghìn năm, chính là sự phổ biến của Internet và nền tảngthể hiện qua việc ghi nhận dữ liệu bằng nhiều không gian thông tin toàn cầu World Wide Web.phương tiện dù thô sơ nhất như đá, gỗ, hay giấy Máy tính ngày nay có thể tự động truy quét vàvà lưu trữ chúng bằng hàng triệu quyển sách, tủ lưu trữ dữ liệu theo lập trình sẵn, hoặc hiện đạitài liệu trong các hệ thống thư viện. Chính hoạt hơn với trí tuệ nhân tạo tích hợp, xây dựng nênđộng ghi nhận, sắp xếp, quản lý và lưu trữ đó đã những CSDL khổng lồ hay còn gọi là Big Data.hình thành nên khái niệm CSDL. Mặc dù đã xuất So với CSDL thế hệ cũ, Big Data thể hiện sự mởhiện từ xa xưa, nhưng chỉ đến khi máy tính ra rộng khủng khiếp về khối lượng thông tin, tốc độđời, CSDL mới thực sự bước chân vào một cuộc truy cập, sự đa dạng và tính xác thực, từ đó giacách mạng, trở thành thành tố then chốt của kỷ tăng giá trị hữu ích của dữ liệu1.nguyên Internet vạn vật. Ngày nay, thông tin là nguồn tài nguyên vô Cuộc cách mạng của CSDL khởi nguồn từ tận của nền kinh tế số, CSDL cũng vì thế là tàithập niên 1960 với CSDL lưu trữ bằng máy tính ...