Vai trò của toán học trong đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin và truyền thông đáp ứng yêu cầu của thời đại kinh tế số

Bài viết nêu rõ tầm quan trọng của Toán học trong đào tạo nguồn nhân lực này để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động, qua đó làm rõ thực trạng dạy và học Toán tại các trường đại học hiện nay và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy Toán tại các trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của toán học trong đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin và truyền thông đáp ứng yêu cầu của thời đại kinh tế số 477 VAI TRÒ CỦA TOÁN HỌC TRONG ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CỦA THỜI ĐẠI KINH TẾ SỐ ThS. Trần Thị Bích Hòa Trường Đại học công nghệ thông tin và truyền thông Việt - Hàn, Đại học Đà NẵngTÓM TẮT Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 thúc đẩy nền kinh tế nước ta từ nền kinh tế truyềnthống sang nền kinh tế số. Vì vậy, cần có sự thay đổi về cơ cấu lao động, đặc biệt là nguồnnhân lực công nghệ thông tin và truyền thông cần được chú trọng đào tạo chuyên sâu. Bàiviết nêu rõ tầm quan trọng của Toán học trong đào tạo nguồn nhân lực này để đáp ứngyêu cầu của thị trường lao động, qua đó làm rõ thực trạng dạy và học Toán tại các trườngđại học hiện nay và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy Toántại các trường. Từ khóa: Công nghệ thông tin, truyền thông, kinh tế số, Toán học.1. ĐẶT VẤN ĐỀ Kinh tế số đang trở thành xu thế phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế giới,trong đó có Việt Nam. Theo các chuyên gia kinh tế, một trong những yêu cầu bắt buộc đặtra đối với phát triển kinh tế số ở mỗi quốc gia là cần có nguồn nhân lực về công nghệ thôngtin và truyền thông (ICT). Rất nhiều lĩnh vực thuộc ngành này có nền tảng cơ bản là Toánhọc. Do đó, để chuyển đổi thành công nền kinh tế nước ta sang nền kinh tế số thì việc đàotạo nguồn nhân lực ICT là nhiệm vụ quan trọng, với việc lồng ghép các học phần Toán vàochương trình đào tạo thuộc khối kiến thức cơ bản lẫn khối kiến thức cơ sở ngành. Tuy nhiên, thông qua ý thức, kết quả học tập của sinh viên, nhiệt huyết giảng dạycủa các giảng viên Toán và về phân bố thời lượng của các học phần này trong chương trìnhkhung đào tạo các ngành ICT ở nhiều trường đại học cho thấy vị trí của học phần này chưaphù hợp với vai trò quan trọng của nó trong việc đáp ứng chuẩn đầu ra của các ngành này. Trong thời gian qua, cũng có nhiều bài viết của các nhà nghiên cứu trong nước vềvấn đề trên, tuy nhiên chưa khẳng định vai trò của Toán đối với việc đào tạo nguồn nhânlực ICT cũng như chưa có các giải pháp sát thực để đưa Toán học thành môn học khôngthể thiếu trong các trường đại học đào tạo ngành ICT hiện nay. Dưới góc độ của ngườigiảng dạy Toán, bài viết khẳng định tầm quan trọng của Toán học trong các lĩnh vực nhấtlà trong đào tạo nguồn nhân lực ICT và thực trạng dạy học Toán tại các trường đại học ởnước ta hiện nay, từ đó đưa ra một số giải pháp để hạn chế các thực trạng trên nhằm đem 478lại sự hứng thú của người học, người dạy góp phần đào tạo nên nguồn nhân lực ICT chấtlượng cao đáp ứng thời kì kỷ nguyên số.2. NỘI DUNG2.1. Xu thế phát triển kinh tế số ở Việt Nam và yêu cầu của nguồn nhân lực côngnghệ thông tin và truyền thông (ICT) hiện nay Kinh tế kỹ thuật số (hay còn gọi là kinh tế số) bao gồm các thị trường kinh tế dựatrên các công nghệ kỹ thuật số để tạo thuận lợi cho việc giao dịch, trao đổi hàng hóa vàdịch vụ thông qua thương mại điện tử. Theo nhóm cộng tác kinh tế số Oxford, kinh tế sốlà “một nền kinh tế vận hành chủ yếu dựa trên công nghệ số”, đặc biệt là các giao dịch điệntử tiến hành thông qua Internet. Kinh tế số bao gồm tất cả các lĩnh vực và nền kinh tế (côngnghiệp, nông nghiệp, dịch vụ; sản xuất, phân phối, lưu thông hàng hóa, giao thông vận tải,logistic, tài chính ngân hàng…) mà công nghệ số được áp dụng. Về đặc trưng, kinh tế số có thể được tập hợp trong ba quá trình xử lý chính đan xenvới nhau, bao gồm: Xử lý vật liệu, xử lý năng lượng, xử lý thông tin. Trong đó, xử lý thôngtin đóng vai trò quan trọng nhất và cũng là lĩnh vực dễ số hóa nhất. Về bản chất, kinh tế số là các mô hình tổ chức và phương thức hoạt động của nềnkinh tế dựa trên ứng dụng công nghệ số. Theo các chuyên gia công nghệ, nhờ có nền kinhtế số mà hiệu suất kinh tế đạt được nhiều thành quả cao; các ngành công nghiệp có bướcchuyển biến đột phá trong mô hình kinh doanh; hoạt động thương mại điện tử, quảng cáotrực tuyến trên các trang mạng xã hội (Facebook, Instagram), giải trí (Netflix, Pinterest),đến giao thông vận tải (Uber, Grab) đến phân phối, bán buôn và bán lẻ (Lazada, Shoppe)...đều phát triển. Ở tầm vĩ mô hơn, kinh tế số cũng có những đóng góp không nhỏ trong sựhội nhập của cộng đồng doanh nghiệp vào chuỗi công nghệ toàn cầu. Trên thế giới, kinh tế số dần được phổ cập khi mật độ điện thoại thông minh đạtmức trên 50% vào cuối những năm 2000. Xu thế này được thúc đẩy mạnh mẽ hơn với sựxuất hiện của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 vào cuối những năm 2010. Tại Việt Nam, trong 10 năm qua, kinh tế số đã phát triển không ngừng về cả nềntảng hạ tầng lẫn thị trường kinh doanh. Nghiên cứu của Google và Temasek (Singapore)cho biết, kinh tế số của Việt Nam đạt khoảng 3 tỷ USD năm 2015, tăng lên 9 tỷ USD năm2018 và dự báo đạt 30 tỷ USD vào năm 2025. Trong khi đó, một nghiên cứu khác của Tổchức Data 61 (Australia), GDP Việt Nam có thể tăng thêm khoảng 162 tỷ USD trong 20năm nếu Việt Nam chuyển đổi số thành công. Theo một nghiên cứu của Trung tâm Kinh doanh toàn cầu của Đại học Tufts (Mỹ),hiện nay Việt Nam đang đứng ở vị trí 48/60 quốc gia có tốc độ chuyển đổi kinh tế số hóa 479nhanh trên thế giới, đồng thời đứng ở vị trí 22 về tốc độ phát triển số hóa. Trong khi đó,theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Việt Nam có 37% dân số sử dụng mạngxã hội (trong đó 73% có tương tác phục vụ công việc); người tiêu dùng số mới tăng trưởngđều đặn trung bình 63% mỗi năm; thời gian sử dụng Internet trung bình khoảng 4 giờ/ngày;giá trị giao dịch thiết bị công nghệ thông tin, viễn thông tăng đều đặn hằng năm… Điềunày tạo nền tảng lý t ...