Bài giảng thủy văn hồ đầm - Chương 3

Đầm - pháIII-1 . Sự hình thành đầm lầy.III.1.1 Định nghĩa đầm lầy.Định nghĩa: Đầm lầy là những khu vực thừa ẩm của bề mặt đất được bao phủbởi lớp than bùn dày hơn 30Cm khi chưa tháo khô và dày hơn 20Cm khi tháo khô.(hình 3-1)
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng thủy văn hồ đầm - Chương 3 §Çm - ph¸ Ch−¬ng III. III-1 . Sù h×nh th nh ®Çm lÇy. III.1.1 §Þnh nghÜa ®Çm lÇy. §Þnh nghÜa: §Çm lÇy l nh÷ng khu vùc thõa Èm cña bÒ mÆt ®Êt ®−îc bao phñbëi líp than bïn d y h¬n 30Cm khi ch−a th¸o kh« v d y h¬n 20Cm khi th¸o kh«.(h×nh 3-1) §Çm lÇy cao Gê thung lòng s«ng Gê §Çm lÇy cao thÒm 2 Vïng b·i båi thuéc ®Çm lÇy lßng s«ng kh«ng lÇy thung lòng thÒm 1 ®Çm lÇy trung t©m b·i båi Rõng lÇy H×nh 3-1 §Çm lÇy §iÒu kiÖn cÇn ®Ó h×nh th nh ®Çm lÇy l tån t¹i mét vïng ®Êt tròng réng lín,tho¸t n−íc kÐm, líp ®Êt ®¸ trªn bÒ mÆt lu«n bÞ Èm −ít. Vïng ®åi nói cao, m¹ng l−íis«ng suèi ph¸t triÓn sÏ kh«ng thÓ t¹o th nh ®Çm lÇy, do mÆt ®Êt lu«n lu«n ®−îcth¸o c¹n n−íc. §iÒu kiÖn ®ñ: ®Ó h×nh th nh ®Çm lÇy l mÆt ®Êt Èm −ít ®−îc phñ mét líp thanbïn d y. Nh− vËy vïng ®Êt ngËp n−íc ch−a t¹o th nh ngay ®Çm lÇy, m ph¶i tr¶iqua mét thêi gian d i ®Ó cho thùc vËt ph¸t triÓn v chÕt ®i, líp n y trång lªn líp kia®Ó t¹o ra mét líp than bïn ngËm n−íc míi t¹o ra ®Çm lÇy. Qu¸ tr×nh h×nh th nh b ilÇy cã thÓ tõ trung t©m vïng ®Êt ngËp n−íc ®i ra phÝa ngo i, còng cã thÓ tõ bèn phÝabªn ngo i ®i v o phÇn trung t©m vïng ®Êt ngËp n−íc. N−íc chøa trong ®Çm lÇy chia th nh hai nhãm: N−íc tù do v N−íc liªn kÕt. N−íc tù do l phÇn n−íc cã thÓ t¸ch ra khái than bïn d−íi t¸c ®éng cña tränglùc do ®ã cã thÓ theo ®é dèc mÆt n−íc ch¶y xuèng c¸c kªnh tho¸t n−íc.http://www.ebook.edu.vn 49 N−íc liªn kÕt l phÇn n−íc kÕt hîp víi than bïn l m th nh mét hçn hîp cã tõ89% ®Õn 94% l n−íc, v tõ 11% ®Õn 6% l vËt chÊt kh«. N−íc kh«ng thÓ tù t¸chra khái hçn hîp n y do t¸c ®éng cña träng lùc m chØ cã bèc h¬i l m gi¶m h ml−îng n−íc trong hçn hîp n y. N−íc liªn kÕt cã ba d¹ng chÝnh sau: • N−íc mao qu¶n: tån t¹i trong c¸c kÏ hë cña bïn v dÞch chuyÓn theo lùc mao dÉn, chØ cã thÓ t¸ch n−íc mao qu¶n ra khái hçn hîp b»ng c¸ch cho bay h¬i, kh«ng thÓ t¸ch n−íc mao qu¶n ra khái hçn hîp b»ng träng lùc. • N−íc thÈm thÊu: l l−îng n−íc liªn kÕt n»m trong c¸c tÕ b o thùc vËt, chØ cã thÓ t¸ch n−íc thÈm thÊu ra khái c¸c tÕ b o thùc vËt b»ng c¸ch ph¸ huû ho¸ häc líp vá bäc tÕ b o . ViÖc nghiªn cøu chÕ ®é thuû v¨n ®Çm lÇy (®Æc biÖt l chÕ ®é n−íc) ë giai ®o¹n h×nh th nh ®Çu tiªn (®Êt ®ai lÇy v c¸c bÓ n−íc ho¸ lÇy) còng nh− v o nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn sau n y (c¸c b i) l nhiÖm vô cña thuû v¨n häc. Sù ph©n chia c¸c vïng ho¸ lÇy th nh ®Êt lÇy v ho¸ lÇy ë mét møc ®é ®¸ng kÓ, ph¶n ¸nh sù kh¸c biÖt trong th nh phÇn thùc vËt. Sù xuÊt hiÖn c¸c d¹ng quÇn hîp thùc vËt ®Çm lÇy thuÇn khiÕt kh«ng cïng lóc víi sù b¾t ®Çu qu¸ tr×nh ho¸ lÇy. Khi ®é dÇy cña than bïn ch−a lín v c¸c hÖ thèng rÔ cña c¸c d¹ng thùc vËt c¬ b¶n ch−a t¸ch rêi khái ®Êt kho¸ng tr¶i d−íi than bïn, líp vá thùc vËt sÏ bao gåm nh÷ng thùc vËt ®Æc tr−ng ®èi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn m«i tr−êng lÇy còng nh− kh«ng lÇy. §ã l ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù tån t¹i nh÷ng quÇn x thùc vËt n y hoÆc nä trªn nh÷ng l nh thæ thõa Èm tr−íc hÕt l chÕ ®é n−íc, nªn sù kh¸c biÖt nªu ra gi÷a ®Êt ho¸ lÇy v ®Çm lÇy trong giai ®o¹n ph¸t triÓn tiÕp sau cã ý nghÜa thuû v¨n. Ngo i ®Þnh nghÜa ®Çm lÇy nh− l ®èi t−îng thuû v¨n cßn cã ®Þnh nghÜa, trong ®ã ®Çm lÇy ®−îc coi nh− ®èi t−îng khai th¸c than bïn nghÜa l tren quan ®iÓm cã hoÆc kh«ngcã trong ®ã kho¶ng tr÷ l−îng chÊt ®èt, Theo ®Þnh nghÜa cña héi nghÞ to n Liªn x« vÒ qu¶n lý ®Çm lÇy n¨m 1934 th× ®Çm lÇy l nh÷ng khu vùc thõa Èm cña bÒ mÆt tr¸i ®Êt ®−îc bao phñ bëi líp bïn ®é s©u kh«ng d−íi 30cm d−íi d¹ng ch−a ®−îc th¸o kh« v 20cm d−íi d¹ng ®−îc th¸o kh«. III.1.2 Sù h×nh th nh v c¸c kiÓu ®Çm lÇy. Møc ®é ho¸ lÇy cña l nh thæ liªn quan trùc tiÕp víi c¸c ®iÒu kiÖn tiÕp n−íc v o l nh thæ. Trong ®íi thõa Èm n¬i m l−îng m−a n¨m b×nh qu©n nhiÒu n¨m lín h¬nl−îng bèc h¬i tõ ®Êt liÒn ®¸ng kÓ, t¹o ra sù Èm −ít t−¬ng ®èi cè ®Þnh cña c¸c líp ®Êthttp://www.ebook.edu.vn 50®¸ trªn qu¸ tr×nh h×nh th nh ®Çm lÇy phæ biÕn réng r i nhÊt. Trong ®íi n y, métphÇn lín l−îng Èm kh«ng tiªu hao v o bèc h¬i tõ bÒ mÆt ®Êt liÒn ph¶i tiªu ®i d−íid¹ng dßng ch¶y trªn mÆt v dßng ch¶y ngÇm. NÕu ®Þa h×nh ®ång b»ng cã ®é dècbÐ, sù tho¸t n−íc d− thõa tõ c¸c líp ®Êt trªn mÆt tiÕn h nh rÊt chËm. Trªn nh÷ng diÖn tÝch réng, h×nh th nh nh÷ng ®iÒu kiÖn th ...