BỤP GIẤM

BỤP GIẤM Tên khoa học: Hibiscus subdariffla L., họ Bông (Malvaceae). Mô tả: Cây sống một năm, cao 1,5 - 2m, phân nhánh gần gốc, mầu tím nhạt. Lá hình trứng, nguyên, mép lá có răng. Hoa đơn độc, mọc ở nách, gần như không có cuống. Tràng hoa màu vàng hồng hay tía, có khi trắng. Quả nang hình trứng, có lông thô mang đài mầu đỏ sáng tồn tại bao quanh quả. Cây ra hoa từ tháng 7 đến tháng 10 Bộ phận dùng: Đài quả, lá.Phân bố: Cây này có nguồn gốc ở Tây Phi và được...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỤP GIẤM BỤP GIẤM BỤP GIẤMTên khoa học: Hibiscus subdariffla L., họ Bông (Malvaceae).Mô tả: Cây sống một năm, cao 1,5 - 2m, phân nhánh gần gốc,mầu tím nhạt. Lá hình trứng, nguyên, mép lá có răng. Hoa đơnđộc, mọc ở nách, gần như không có cuống. Tràng hoa màu vànghồng hay tía, có khi trắng. Quả nang hình trứng, có lông thômang đài mầu đỏ sáng tồn tại bao quanh quả. Cây ra hoa từtháng 7 đến tháng 10 Đài quả, lá.Bộ dùng: phậnPhân bố: Cây này có nguồn gốc ở Tây Phi và được dùng để lấylá, đài hoa dùng làm rau chua. ở nước ta, từ lâu cây Bụp giấmđược trồng làm cảnh khá phổ biến ở nước ta. Cây này trồngnhiều ở miền Trung, có đặc tính không kén đất, ưa đất đồi núi,khí hậu nóng ẩm ở Đông Nam bộ.ở miền Bắc, cây này đượctrồng thí điểm ở vùng Hà tây và Bắc thái. Từ đầu thập niên 90đến nay, Bụp giấm (giống lấy từ Đức) được Công ty Dược liệuTW 2 trồng nhiều ở Bà Rịa, Đồng Nai, Sông Bé, Bình Thuận(với diện tích khoảng 400 ha) để xuất khẩu. Năng xuất khoảng400 -800kg đài khô/ha. Đài hoa phơi khô bảo quản được lâu, saukhi ngâm nước lại trở về trạng thái tươi.Thu hái: Vào mùa thu, lúc các lá đài còn mềm, không nhăn héovà có màu đỏ sẫm. Và cũng chỉ thu hái trong vòng 15-20 ngàysau khi hoa nở vì để lâu, dược liệu sẽ kém phẩm chất.Tác dụng dược lý: Đài hoa Bụp giấm có tác dụng chống co thắtcơ trơn, làm thư giãn cơ trơn tử cung, làm hạ huyết áp và có tínhkháng sinh, trị ho, viêm họng. Kinh nghiệm dân gian là nhaingậm đài hoa bụp giấm để trị viêm họng, ho.Đài và lá cũng được dùng làm thuốc nhuận gan, lợi tiểu. Dịchchiết nước đài hoa Bụp giấm đem tiêm vào mèo thí nghiệm(không gây mê) cho thấy có tác dụng hạ huyết áp. Tác dụng nàybị ngăn cản bởi atropin Một chiết đoạn polysaccharit nụ hoa bụpgiấm tan trong nước có tính chất như pectin polysacharit làmchậm sự phát triển của khối u sarcoma 180 cấy ghép trên chuột.Dầu ép từ hạt bụp giấm và chất không xà phòng hoá có tác dụngkháng sinh trên một số chủng vi khuẩn như Escherichia coli,Salmonella typhi, Bacillus subtilis, Coryne bacterium pyogenes,Staphylococcus aureus... và có tác dụng kháng nấm trên một vài nấm: aspergillus, trychophyton, cryptococcus...loàiThành phần hoá học:Cả lá, đài hoa Bụp giấm giầu về acid và protein. Các acid chínhtan trong nước là acid citric, acid malic, acid tartric, acidhibiscus. Chúng cũng chứa gossypetin và clorid hibiscin lànhững chất có tính kháng sinh.Hoa chứa một chất mầu vàng loại flavonol glucosid làHibiscitrin; Hibiscetin; Gossypitrin và Sabdaritrin. Quả khôchứa canxi oxalat, Gossypetin, Anthocyanin (có tác dụng khángsinh) và Vitamin C.Hột chứa 7,6% nước, 22,3% dầu, 24% protein, 13,5% chất xơ,7% chất khoáng. Dầu hột bụp giấm tương tự như dầu hột bôngvải có tác dụng chống nấm và bệnh ngoài da. Dầu chứa vitaminvà các chất béo không no, có tác dụng tốt đối với người cao tuổivà người kiêng ăn.Công năng: Nước hãm đài hoa chứa nhiều acid hữu cơ có tácdụng lợi tiểu, lợi mật, lọc máu, giảm áp suất mạch và kích thíchnhu động ruột, lại có tác dụng kháng khuẩn và nhuận tràng. Lácũng có tác dụng lợi tiểu, an thần và làm mát. Quả chốngscorbut...Công dụng:Lá có vị chua chua, dùng làm rau ăn. Người ta thường dùng đàihoa có vị chua làm gia vị thay giấm, chế nước giải khát, làmmứt.Có nơi dùng chế xiro. Người ta có thể cho xiro đó lên men.Lá dùng như chất thơm và cùng với đài hoa, quả để trị bệnhscorbut. Toàn cây có thể chế rượu vang: rượu có mầu đỏ đẹp, vịchát, chua dịu, dáng dấp của vang Bordeaux.Lá, đài của hoa bụp giấm chín rất nhanh và chỉ được thu háitrong vòng 15-20 ngày sau khi hoa nở khi chúng còn mềm,không nhăn héo và có mầu đỏ xẫm. Lá đài để tươi, rửa sạch éplấy nước, pha thêm đường và nước lọc làm đồ uống giải khát.Sắc đài hoa mọng nước lấy nước uống hay hãm uống giúp chotiêu hoá và trị các bệnh về mắt; Nó cũng dùng để trị bệnh tim vàthần kinh, huyết áp cao, xơ cứng động mạch.Gần đây, Rovesti và Griebel công bố tác dụng chữa xơ vữa độngmạch và tính kháng khuẩn đường ruột cao của Bụp giấm.Các nhà nghiên cứu Malaixia cho biết nước ép từ lá đài tươi củaBụp giấm có tác dụng bổ dưỡng và phòng ngừa bệnh ung thư.Ở Thái Lan, lá đài Bụp giấm phơi khô sắc uống là thuốc lợi tiểumạnh chữa sỏi thận. Lá và cành chữa ho, hạt bổ dạ dầy.Ở Myanma, hạt Bụp giấm chữa suy nhược cơ thể, còn ở Đàiloan, hạt được dùng để nhuận tràng nhẹ, bổ và lợi tiểu.Ở Philippin, rễ Bụp giấm là thuốc bổ và kích thích tiêu hoá.Trên thế giới hiện nay, người ta có xu hướng đi tìm và chiết xuấtchất mầu từ cây cỏ để nhuộm mầu thức ăn và đồ uống thay thếcho các loại hoá chất. Nước ta cũng đã chiết mầu đỏ từ lá, đàiBụp giấm cho mục đích này.Cách dùng, liều lượng: Sử dụng dưới dạng rượu vang, trà.Ghi chú: Lá cây Bụp giấm thường được sử dụng để nấu canhchua, chế nước giải khát. Nước ta có sản xuất rượu vangHibiscus phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu ...