Đề án môn học: Nghiệp vụ thị trường mở của ngân hàng Trung ương

Tài liệu cung cấp những nghiệp vụ thị trường mở, những kiến thức về thị trường mở, phương thức hoạt động, đối tượng, đặc điểm của thị trường mở và những Nghiệp vụ thị trường mở của Ngân hàng trung ương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề án môn học: Nghiệp vụ thị trường mở của ngân hàng Trung ương mở đầu Trong những năm qua, Việt Nam đã tiến hành công cuộc đổi m ớinền kinh tế theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và đã đ ạtđược những thành tựu to lơn trên mọi phương diện. Hoà chung công cu ộcđổi mới, lĩnh vực tài chính-tiền tệ đã có những cải tổ sâu sắc về tổ chứcbộ máy còng nh về nghiệp vụ để phù hợp với cơ chế vận hành của nềnkinh tế thị trường. Sự cải tổ có tính chất căn bản nh ất của h ệ th ống ngânhàng là từ ngân hàng một cấp chuyển sang hệ thống ngân hàng hai c ấp.Điều đó đã phân định rõ chức năng quản lý nhà nước về tiền tệ tín dụngcủa ngân hàng Nhà nước và chức năng kinh doanh tiền tệ của các ngânhàng thương mại và các tổ chức tín dụng khác. Trên cơ sở đó, sự ra đờicủa nghiệp vụ thị trường mở tại Việt Nam ngày 12/07/2000 đánh dấubước phát triển mới trong điều hành chính sách tiền tệ từ công c ụ trựctiếp sang gián tiếp. Đây là công cụ điều tiết tạo cho Ngân hang Nhà n ướcsự linh hoạt, chủ động trong việc điều tiết lượng tiền lưu thông trong nềnkinh tế. Tuy mới đi vào hoạt động được 5 năm nhưng kết quả đạt được củanghiệp vụ thị trường mở trong việc thực hiện chính sách tiÒn tệ của Ngânhàng Nhà nước là rất to lớn và chắc ch ắn trở thành m ột công c ụ s ử d ụngchủ yếu trong những năm tiếp theo. Trên đây là những lý do khiến tôi rất quan tâm và ch ọn đ ề tàiNghiệp vụ thị trường mở của Ngân hàng trung ương để đi sâu tìmhiểu trong đề án môn học.pg. 1 Phần I: TỔNG QUAN VỀ NGHIỆP VỤ THỊ TRƯỜNG MỞI. Khái niệm nghiệp vụ thị trường mở Nghiệp vụ thị trường mở (Open Market Operation - OMO) lànghiệp vụ Ngân hàng Trung Ương (NHTW) thực hiện việc mua vào hoặcbán ra các giấy tê có giá (chủ yếu là ngắn h ạn) nh ằm làm thay đ ổi c ơ s ốtiền tệ trệ cơ sở đó tác động đến lượng tiền cung ứng và lãi suất ngắnhạn. Nhiệp vụ thị trường mở ra đời từ những năm đầu thế kỷ XX ở Mỹvà một số nước châu Âu. Cụ thể là vào những năm 1920, Hệ thống dựtrữ liên bang Hoa Kỳ (Fed) đã phát hiện ra nghiệp vụ thị trường mở. KhiFed được thành lập, nguồn thu nhập của nó hoàn toàn ch ỉ là lãi thu đ ượccủa những khoản tín dụng cấp cho các ngân hàng thành viên. Sau cu ộcsuy thoái năm 1920-1921, khối lượng vay chiết khấu giảm sút nghiêmtrọng và Fed rất túng tiền. Nó giải quyết vấn đề này bằng việc mua cácchứng khoán sinh lãi. Động thái này của Fed đã làm cho dù trữ trong h ệthống ngân hàng tăng lên và những khoản cho vay và tiền gửi tăng lên gấpbội. Kết quả đó ngày nay đối với chúng ta là hiển nhiên nhưng với Fedlúc bấy giê là một phát hiện. Mét công cụ mới của chính sách tiền tệ rađời, và vào cuối những năm 1920, đó là nghiệp vụ thị trường mở. Hiệnnay, đây là công cụ này được hầu hết các nước sử dông nh mét công cụchủ yếu để điều hành Chính sách tiền tệ.II. Nội dung của nghiệp vụ thị trường mở Nghiệp vụ thị trường mở là công cụ chính sách tiền tệ quan trọngnhất bởi vì những nghiệp vụ này là yếu tố quyết định đối với những thayđổi trong cơ số tiền tệ, và là một nguyên nhân gây nên những biến độngtrong cung ứng tiền tệ. Việc NHTW mua trên thị trường mở làm tăng cơsố tiền tệ, do đó tăng lượng cung ứng tiền tệ; còn việc bán trên th ịtrường mở sẽ thu hẹp cơ số tiền tệ bằng cách giảm lượng cung ứng tiềntệ.II.1. Các nghiệp vụ trên thị trường mở Trong nghiệp vụ thị trường mở phải có sự tham gia của NHTW bởivì nếu không có NHTW tham gia thì nói chung khối lượng tiền tệ sẽkhông thay đổi. Một ngân hàng thương mại này (NHTM) bán ch ứngkhoán cho mét NHTM khác, xét trong toàn cục chỉ là sự dịch chuy ểnchứng khoán và di chuyển ngược lại của một phần dự trữ đang dư thừatừ NHTM này sang NHTM khác đang thiếu vốn mà thôi. Có hai loại nghiệp vụ thị trường mở: Nghiệp vụ thị trường mởnăng động nhằm thay đổi dự trữ và cơ số tiền tệ và nghiệp vụ thịtrường mở thụ động nhằm bù lại những chuyển động của các nhân tốkhác đã ảnh hưởng đến cơ số tiền tệ, ví dụ như thay đổi trong tiền gửikho bạc nhà nước tại NHTW hoặc tiền nổi… NHTW tiến hành nghiệp vụ thị trường mở với trái phiếu Chínhphủ, tín phiếu kho bạc và chứng khoán của các cơ quan Nhà n ước khác làvì thị trưởng của những chứng khoán này rất lỏng và có dung lượng kinhdoanh lớn nhất. Thị trường này có khả năng tiếp nhận được một lượngrất lớn nghiệp vụ của NHTW mà không làm giá cả biến động quá mạnhcó thể làm cho thị trường sụp đổ. Nghiệp vụ thị trường mở của NHTW thường được thực hiện theohai cách chủ yÕu: Các giao dịch không hoàn lại và các giao dịch có hoànlại. Giao dịch không hoàn lại (Các giao dịch mua đứt bán đoạn) Các giao dịch không hoàn lại bao gồm các nghiệp vụ mua, bánchứng khoán của NHTW theo các phương thức mua đứt, bán đoạn trên cơsở giá thị trường. Hình thức giao dịch này làm chuy ển h ẳn quy ền s ở h ữuđối với các chứng khoán là đối tượng giao dịch. Vì vậy ảnh hưởng củanó đối với dự trữ của các ngân hàng là dài hạn. Giao dịch có hoàn lại (Giao dịch có kỳ hạn) Hình thức này chủ yếu sử dụng cho mục đích giao dịch t ạm th ời làcác hợp đồng mua lại (Repor). Hợp đồng mua lại, sử dụng khi NHTWthực hiện một giao dịch theo hợp đồng mua lại, có nghĩa là mua ch ứngkhoán từ người môi giới trên thị trường, người đồng ý sẽ mua lại vàomột ngày xác định trong tương lai. Hợp đồng mua lại đảo ngược được ápdụng khi NHTW muốn rót bớt dự trữ của hệ thống ngân hàng. Để đ ạtđược mục đích này, NHTW bán chứng khoán cho người giao d ịch, ngườiđồng ý sẽ bán lại vào một ngày xác định trong tương lai. Sự chênh lệchgiá bán chứng khoán tại thời điểm t = 0 và th ời đi ểm t = T là lãi su ất c ủakhoản vay Repor. Nói chung, hợp đồng mua lại được sử dụng trong mộtthời gian rất ngắn, thường là hợp đồng qua đêm với t = 1 ngày. Tuy nhiêncũng có hợp đồng mua lại dài hơn với t > 1 ngày, đựoc gọi là Repor cóthời hạn. Với loại Repor mở ...