Kiến thức cơ bản về điện - Phần I

Điện là một khái niệm tổng quát dùng để chỉ các hiện tượng mà nguyên nhân là do các điện tích đứng yên hay chuyển động cũng như điện trường và từ trường do chúng tạo nên. Các điện tích có điện tích âm (như là electron, còn gọi là điện tử), và dương (như là proton và các ion dương). Các hạt tích điện cùng dấu thì đẩy nhau, khác dấu hút nhau, các lực tương ứng là lực đẩy và lực hút....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến thức cơ bản về điện - Phần IKiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ®iÖnBè côc cña ch¬ngCh¬ng nµy gi¶i thÝch c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ®iÖn· M« t¶· Kh¸i niÖm c¬ b¶n· M¾c song song & M¾c nèi tiÕp· M¹ch ®iÖn· Chøc n¨ng cña tô ®iÖn· §ång hå ®o ®iÖn Toyota· C¸c h háng cña m¹ch· Nguyªn lý vÒ ph¸t ®iÖn -1-M« t¶ M¹ch ®iÖn C¸c thiÕt bÞ ®iÖn ®îc sö dông trong nhiÒu khu vùc cña « t« vµ cã c¸c chøc n¨ng kh¸c nhau. Khi ®iÖn ®i qua mét ®iÖn trë, nã t¸c dông víi ®iÖn trë vµ cã thÓ t¹o ra mét sè chøc n¨ng. C¸c thiÕt bÞ ®iÖn sö dông c¸c chøc n¨ng nµy theo môc ®Ých b»ng c¸ch biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh c«ng n¨ng. C¸c chøc n¨ng cña ®iÖn 1. Chøc n¨ng ph¸t nhiÖt NhiÖt ®îc t¹o ra khi ®iÖn ®i qua mét ®iÖn trë, nh c¸i ch©m thuèc l¸, cÇu ch×. 2. Chøc n¨ng ph¸t s¸ng ¸nh s¸ng ®îc ph¸t ra khi ®iÖn ®i qua mét ®iÖn trë, nh mét bãng ®Ìn s¸ng. 3. Chøc n¨ng tõ tÝnh Mét lùc tõ trêng ®îc t¹o ra khi ®iÖn ®i qua mét d©y dÉn hoÆc cuén d©y, nh cuén d©y ®¸nh löa, m¸y ph¸t ®iÖn, vßi phun. (1/2) -2- Mäi chÊt ®Òu cã c¸c nguyªn tö, c¸c nguyªn tö gåm cã h¹t nh©n vµ c¸c ®iÖn tö. Mét nguyªn tö kim lo¹i cã c¸c ®iÖn tö tù do. C¸c ®iÖn tö tù do lµ c¸c ®iÖn tö cã thÓ chuyÓn ®éng tù do tõ c¸c nguyªn tö. ViÖc truyÒn c¸c nguyªn tö tù do nµy trong c¸c nguyªn tö kim lo¹i sÏ t¹o ra ®iÖn. Do ®ã ®iÖn ch¹y qua mét m¹ch ®iÖn lµ c¸c ®iÖn tö chuyÓn ®éng trong mét d©y dÉn. Khi ®Æt mét ®iÖn ¸p vµo c¶ 2 ®Çu cña mét (d©y dÉn) kim lo¹i, c¸c ®iÖn tö ch¹y tõ cùc ©m ®Õn cùc d¬ng. ChiÒu chuyÓn ®éng cña dßng ®iÖn tö ngîc chiÒu víi chiÒu cña dßng ®iÖn. Ba yÕu tè cña ®iÖn §iÖn bao gåm ba yÕu tè c¬ b¶n: 1. Dßng ®iÖn §©y lµ dßng ch¶y qua mét m¹ch ®iÖn. §¬n vÞ : A (Ampe) 2. §iÖn ¸p §©y lµ lùc ®iÖn ®éng lµm dßng ®iÖn ch¹y qua mét m¹ch ®iÖn. §iÖn ¸p cµng cao th× lîng dßng ®iÖn cµng lín sÏ ch¶y qua m¹ch ®iÖn nµy. §¬n vÞ : V (V«n) 3. §iÖn trë §©y lµ phÇn ®èi lËp víi dßng ®iÖn. §¬n vÞ : Ω («m) (2/2)-3-Kh¸i niÖm c¬ b¶n §iÖn ¸p, dßng ®iÖn vµ ®iÖn trë Mèi quan hÖ gi÷a ®iÖn ¸p, dßng ®iÖn vµ ®iÖn trë cã thÓ thay thÕ b»ng dßng níc nh ®îc minh häa. §iÖn ¸p vµ dßng ®iÖn ThiÕt bÞ trong h×nh minh häa nµy cho thÊy tèc ®é cña guång níc thay ®æi nh thÕ nµo b»ng c¸ch thay ®æi khèi lîng níc trong bÓ chøa bªn tr¸i. §iÒu nµy cã nghÜa lµ tèc ®é cña níc ch¶y ®Õn guång níc thay ®æi theo sù thay ®æi vÒ ¸p suÊt níc trong bÓ chøa nµy. Khi hiÖn tîng nµy cña níc ®îc thay thÕ b»ng ®iÖn, khèi lîng níc (¸p suÊt níc) lµ ®iÖn ¸p vµ dßng níc lµ dßng ®iÖn. Dßng ®iÖn vµ ®iÖn trë Lùc cña dßng níc thay ®æi theo chiÒu cao cña cöa van ®Æt gi÷a bÓ chøa vµ guång níc. V× thÕ, tèc ®é cña guång níc sÏ thay ®æi. Cöa van nµy t¬ng ®¬ng víi ®iÖn trë trong mét m¹ch ®iÖn. -4- Dßng ®iÖn, ®iÖn ¸p vµ ®iÖn trë Khi t¨ng khèi lîng níc trong bÓ chøa sÏ lµm t¨ng tèc ®é cña guång níc. MÆt kh¸c, h¹ thÊp cöa van ®èi diÖn víi dßng níc sÏ lµm gi¶m tèc ®é cña guång níc. Nh vËy cã thÓ ®iÒu khiÓn guång níc ë mét tèc ®é mong muèn b»ng c¸ch ®iÒu chØnh ¸p suÊt níc vµ chiÒu cao cña cöa van. T¬ng tù nh vËy, trong mét m¹ch ®iÖn, lîng c«ng cÇn thiÕt ®îc cÊp cho c¸c thiÕt bÞ kh¸c nhau b»ng c¸ch thay ®æi gi¸ trÞ cña ®iÖn trë hoÆc ®iÖn ¸p. (1/1)§Þnh luËt OhmMèi quan hÖ sau ®©y tån t¹i gi÷a dßng ®iÖn, ®iÖn ¸p vµ ®iÖn trë:· Khi t¨ng ®iÖn ¸p sÏ lµm t¨ng dßng ®iÖn.· Khi gi¶m ®iÖn trë sÏ lµm t¨ng dßng ®iÖn.Mèi quan hÖ nµy cã thÓ ®îc tãm t¾t nh sau: Dßng ®iÖn sÏ t¨ng lªn theo tû lÖ thuËn víi ®iÖn ¸p, vµ sÏ gi¶m theo tû lÖ nghÞch víi ®iÖn trë.Mèi quan hÖ nµy gi÷a ®iÖn ¸p, dßng ®iÖn vµ ®iÖn trë ®îc x¸c ®Þnh theo ®Þnh luËt Ohm, ®îc tr×nh bµy b»ng c«ng thøc sau ®©y:E=RxI· E: §iÖn ¸p (V)· R: §iÖn trë ()· I: Dßng ®iÖn (A)Gîi ý: B»ng c¸ ...