Tác động của cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) đến hoạt động xuất khẩu vào thị trường EU

Nghiên cứu này tập trung làm rõ tác động của cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) đến hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp sản xuất 06 mặt hàng công nghiệp bị ảnh hưởng chính, bao gồm: sắt thép, xi măng, phân bón, nhôm, điện và hydro.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) đến hoạt động xuất khẩu vào thị trường EUVinh University Journal of Science Vol. 53, No. 3B/2024 TÁC ĐỘNG CỦA CƠ CHẾ ĐIỀU CHỈNH BIÊN GIỚI CARBON (CBAM) ĐẾN HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU VÀO THỊ TRƯỜNG EU Nguyễn Thị Lan Anh1,*, Nguyễn Thành Vinh2, Phạm Quang Vũ1, Đỗ Hồng Quân1, Cao Ngọc Diệp3, Trần Thanh Tường1 1 Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội, Việt Nam 2 Trường Đại học Vinh, Nghệ An, Việt Nam 3 Trường Trung học Phổ thông Chuyên Khoa học Tự nhiên, Hà Nội, Việt Nam ARTICLE INFORMATION TÓM TẮT Journal: Vinh University Nghiên cứu này tập trung làm rõ tác động của cơ chế điều chỉnh Journal of Science biên giới carbon (CBAM) đến hoạt động xuất khẩu của các doanh Social Science and Humanities nghiệp sản xuất 06 mặt hàng công nghiệp bị ảnh hưởng chính, bao p-ISSN: 3030-4660 gồm: sắt thép, xi măng, phân bón, nhôm, điện và hydro. Dữ liệu e-ISSN: 3030-4024 thứ cấp được đưa vào thống kê mô tả, từ đó phân tích bối cảnh, Volume: 53 thực trạng và tác động kinh tế - kỹ thuật đối với hoạt động xuất Issue: 3B khẩu của từng mặt hàng, đặc biệt là 05 mặt hàng Việt Nam có xuất *Correspondence: khẩu sang thị trường EU. Từ đó, đề xuất các khuyến nghị, chiến anhnguyentl@neu.edu.vn lược ứng phó từ cơ hội và thách thức do CBAM mang lại. Kết quả Received: 21 March 2024 nghiên cứu chỉ ra rằng CBAM gây áp lực với doanh nghiệp xuất Accepted: 28 May 2024 khẩu ở giai đoạn sớm, nhưng trong dài hạn, chính sách này sẽ giúp Published: 20 September 2024 các doanh nghiệp tăng năng lực cạnh tranh và tạo thêm giá trị Citation: thặng dư một cách linh hoạt, giảm chi phí. Nguyen Thi Lan Anh, Nguyen Từ khóa: CBAM; xuất khẩu; EU; phát triển bền vững. Thanh Vinh, Pham Quang Vu, Do Hong Quan, Cao Ngoc 1. Giới thiệu Diep, Tran Thanh Tuong (2024). The impact of the Trong lịch sử phát triển của nhân loại, có hai thách thức lớn carbon border adjustment nhất mà con người phải đối mặt đó là phát triển kinh tế và mechanism (CBAM) on export bảo vệ môi trường (Kasman & Duman, 2015). Vì vậy, phát activities into the EU market. Vinh Uni. J. Sci. triển kinh tế bền vững là xu thế chung được nhiều quốc gia Vol. 53 (3B), pp. 13-28 nỗ lực hướng tới. Không nằm ngoài xu hướng đó, Liên minh doi: 10.56824/vujs.2024b039b châu Âu (EU), cường quốc thương mại lớn nhất thế giới, chiếm tới 15% trao đổi thương mại toàn cầu, cũng đang đặt ra những chiến lược cụ thể nhằm mục tiêu giảm nhẹ phát thải OPEN ACCESS (EU Parliament, 2023). Với mục tiêu trở thành lục địa trung Copyright © 2024. This is an hòa khí carbon vào năm 2050, khu vực này đã áp dụng rất Open Access article distributed under the terms of the Creative nhiều chính sách nhằm duy trì nền kinh tế tuần hoàn Commons Attribution License (European Commission, 2024). EU nhận ra nguy cơ các (CC BY NC), which permits doanh nghiệp trong khu vực có thể chuyển những hoạt động non-commercially to share sản xuất phát thải nhiều carbon ra nước ngoài để tranh thủ (copy and redistribute the các tiêu chuẩn kém chặt chẽ, hay còn gọi là “rò rỉ carbon” material in any medium) or adapt (remix, transform, and qua việc chuyển lượng khí thải ra ngoài châu Âu và làm suy build upon the material), yếu nghiêm trọng tham vọng trung hòa khí hậu của EU và provided the original work is toàn cầu (CORDIS, 2020). Vì vậy, tháng 10/2023, EU đã bắt properly cited. đầu thí điểm Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), đặt ra một giới hạn về lượng carbon mà các sản phẩm phải tuân thủ để được phép nhập khẩu vào EU (Việt Hằng, 2023). 13 N. T. L. Anh và cộng sự / Tác động của cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) đến hoạt động…Việc áp dụng Cơ chế xanh đối với hàng hóa nhập khẩu từ bên ngoài EU thông qua hệ thốngđịnh giá hợp lý lượng carbon thải ra trong quá trình sản xuất sẽ khuyến khích ngành côngnghiệp sạch hơn ở các nước ngoài EU (Overland & Sabyrbekov, 2022). Từ 2026-2034,các nhà nhập khẩu hàng hóa thuộc phạm vi điều chỉnh của CBAM tại EU sẽ phải muachứng chỉ CBAM, cũng như khai báo về số lượng hàng hóa và lượng phát thải tích hợptrong những hàng hóa được nhập khẩu của năm trước vào năm kế tiếp (Deloitte, 2023). Vì vậy, các đối tác xuất khẩu 06 mặt hàng chịu ảnh hưởng từ CBAM sẽ chịu tácđộng trực tiếp, trong đó có Việt Nam với 04 mặt hàng chủ đạo là sắt thép, xi măng, phânbón và nhôm. Tuy nhiên, hiện nay có rất ít nghiên cứu thực hiện đánh giá tác động củaCBAM đến hoạt động xuất khẩu các mặt hàng trong danh mục. Những tác động này đòihỏi có sự điều chỉnh trong hoạch định chính sách quốc gia thì mới có thể nâng cao khảnăng cạnh tranh toàn diện theo chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng. Trong tương lai, phạm vicủa CBAM có thể mở rộng sang những sản phẩm khác như gốm sứ, bột giấy, giấy và cácmặt hàng công nghiệp khác thuộc danh mục Hệ thống Thương mại Khí thải Liên minhChâu Âu (EU-ETS) (Anh Quang, 2023). Hơn nữa, khi CBAM hoàn thiện vào năm 2034,các điều khoản dành cho hàng hoá xuất khẩu có thể thay đổi, gây ảnh hưởng lớn hơn đốivới các đối tác xuất ...