Tóm tắt luận án Tiến sĩ Tôn giáo học: Tín ngưỡng, tôn giáo ở Vĩnh Phúc hiện nay - Thực trạng, đặc điểm và những vấn đề đặt ra

Mục đích nghiên cứu của luận án nhằm làm rõ các tín ngưỡng, tôn giáo đang hiện diện tại Vĩnh Phúc như: Tín ngưỡng thờ Mẫu, tín ngưỡng thờ bách thần, Phật giáo, Công giáo, đạo Tin Lành và các hiện tượng tôn giáo mới. Mối quan hệ giữa các tổ chức chính trị xã hội và chính quyền địa phương với các tổ chức tôn giáo trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận án Tiến sĩ Tôn giáo học: Tín ngưỡng, tôn giáo ở Vĩnh Phúc hiện nay - Thực trạng, đặc điểm và những vấn đề đặt ra VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ……………….. LÊ THỊ VÂN ANHTÍN NGƯỠNG, TÔN GIÁO Ở VĨNH PHÚC HIỆN NAY: THỰC TRẠNG, ĐẶC ĐIỂM VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA Chuyên ngành: TÔN GIÁO HỌC Mã số: 62.22.90.01 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÔN GIÁO HỌC Hà Nội - Năm 2013 Công trình được hoàn thành tại: Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam - Học viện KHXH Người hướng dẫn khoa học 1: TS Nguyễn Mạnh Cường Người hướng dẫn khoa học 2: TS Nguyễn Văn Dũng Phản biện 1: GS.TS Đỗ Quang Hưng Phản biện 2: PGS.TS Đỗ Lan Hiền Phản biện 3: TS Chu Văn Tuấn Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấpHọc viện Khoa học xã hội, họp tại: Học Viện Khoa học xã hội- Số477 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân, Hà NộiCó thể tìm hiểu luận án tại:- Học viện Khoa học xã hội Việt Nam- Thư viện Quốc giaDANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ CÔNG BỐ1. Lê Thi Vân Anh (2011), “Đôi nét về tích Bà chú Thượng ngàn và ngôi đền liên quan về Tam Đảo - Vĩnh Phúc”, Tạp chí Nghiên cứu tôn giáo (10), tr. 29-35.2. Lê Thị Vân Anh (2012), “Phật giáo Tây thiên Tam Đảo Vĩnh Phúc”, Tạp chí Nghiên cứu tôn giáo (6), tr. 34- 43.3. Lê Thị Vân Anh (2013), “Tín ngưỡng, tôn giáo với những vấn đề phát triển du lịch tâm linh ở Vĩnh Phúc”, Tạp chí Công tác tôn giáo (4), tr. 36-39. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong những năm gần đây, nhờ có chính sách đổi mới của Đảng và Nhànước, vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo trong cả nước nói chung, ở từng địa phươngnói riêng rất được quan tâm nghiên cứu nhằm đáp ứng nhu cầu hiểu biết về tínngưỡng, tôn giáo và nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo của người dân cũng như côngtác quản lý hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo của các cấp chính quyền trong tìnhhình mới. Đối với Vĩnh phúc, đời sống vật chất của người dân trong những nămqua đã được nâng cao một cách đáng kể; nhu cầu về đời sống tinh thần củangười dân, trong đó có nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo cũng ngày càng phát triểnmạnh mẽ. Vĩnh Phúc là địa bàn có nhiều tín ngưỡng, tôn giáo cùng hoạt động; cùngvới đó là các cơ sở thờ tự và lực lượng quần chúng tín đồ. Trước hết, đó là cáctín ngưỡng truyền thống. Cùng với tục thờ Bách Thần của người dân trong tỉnhcòn có các đền thờ Thánh Mẫu Tây Thiên được đặt ở nhiều nơi trên vùng đấtTam Đảo. Hiện nay, ngoài đền Mẫu sinh, đền Mẫu hoá còn có các đền thờphụng công lao của Thánh Mẫu. Các hoạt động thờ Mẫu thường gắn với nghithức văn hoá dân gian đặc sắc trên địa bàn tỉnh. Đối với Phật giáo, toàn tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay có 433 ngôi chùa. Nhiềungôi chùa cổ đã bị hoang phế, nhờ sự giúp đỡ của Giáo hội Phật giáo Việt Namvà Ban Đại diện Tỉnh hội Phật giáo Vĩnh Phúc cũng như công đức của du kháchthập phương, nay đã được sửa sang hay khôi phục lại thành những ngôi chùalớn như: chùa Hà Tiên, Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên, Thiền viện Trúc LâmTuệ Đức, v.v… Các cơ sở thờ tự này hằng năm thu hút được nhiều du khách vềhành hương đất Phật. Bên cạnh tín ngưỡng thờ Mẫu và Phật giáo, tại Vĩnh Phúc còn có Cônggiáo và đạo Tin Lành. Hiện tại Công giáo ở Vĩnh Phúc có 45 nhà thờ, nhànguyện với 49 họ đạo thuộc 10 xứ đạo. Riêng đạo Tin Lành, trong tỉnh chỉ cómột chi hội được công nhận hoạt động hợp pháp, còn một số điểm nhóm khácđang hoạt động nhưng chưa được chính quyền công nhận. Đồng bào theo Kitôgiáo (bao gồm cả Công giáo và đạo Tin Lành) trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc hiệncũng đang có những đổi thay căn bản về cuộc sống. Nhiều nhà thờ Công giáovà Tin Lành được tu sửa khang trang hơn trước. Số tín đồ Kitô giáo ở VĩnhPhúc cũng đang phát triển. Đa phần đồng bào Kitô giáo sống “tốt đời, đẹp đạo”theo tinh thần Thư chung 1980 của Hội đồng giám mục Việt Nam: “Sống Phúcâm giữa lòng dân tộc”. 1 Là địa bàn giáp ranh giữa vùng đồng bằng với vùng trung du Bắc Bộ,Vĩnh Phúc là nơi giao thoa giữa các nền văn hóa và tín ngưỡng, tôn giáo vàcũng là mảnh đất nảy nở nhiều hiện tượng tôn giáo mới. Vào những năm 80 -90 của thế kỷ XX, nơi đây là điểm hoạt động của nhiều hiện tượng tôn giáo mớinhư: Long hoa Di lặc, Ngọc Phật Hồ Chí Minh, Hoàng Thiên Long, v.v… Hoạtđộng của các hiện tượng tôn giáo mới này đang diễn ra rất phức tạp và để lạinhững hậu quả xã hội khó lường. Đặc biệt trong bối cảnh giao lưu và hội nhập quốc tế đang ngày càng mởrộng ra nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, hằng năm Vĩnh Phúc đón nhiều kháchdu lịch trong nước và quốc tế, là điểm đến của nhiều nhà đầu tư trong và ngoàinước. Là nơi tập trung đông người lao động trong các khu công nghiệp đến từ nhiềuvùng khác nhau nên vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo - một vấn đề rất nhạy cảm, có thểtrở thành đối tượng để nhiều tổ chức, cá nhân lợi dụng vào các mục đích chính trị vàkinh tế. Đây là một vấn đề cần đặc biệt quan tâm trong công tác quản lý các hoạtđộng tôn giáo, tín ngưỡng trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Vấn đề tôn giáo, tín ngưỡng ở Vĩnh Phúc đã được nhiều nhà nghiên cứu đềcập đến ở nhiều góc độ và từ nhiều hướng tiếp cận khác nhau, với các quy mô vàphạm vi nghiên cứu khác nhau. Nhưng cho đến nay chưa có một công trình nghiêncứu nào mang tính chất tổng hợp được triển khai dưới góc độ tôn giáo học về vấnđề này. Để có được một bức tranh toàn cảnh về tín ngưỡng, tôn giáo ở Vĩnh Phúcvới các đặc điểm cùng những vấn đề đặt ra nhằm, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu tínngưỡng, tôn giáo và nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo của người dân địa phương;mặt khác, phục vụ cho sự phát triển kinh tế và văn hóa - xã hội của tỉnh, trongđó có công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo vàsự phát triển du lịch nói chung ...