Vận dụng một số kĩ thuật dạy học phù hợp với phong cách học tập trong dạy học đọc hiểu văn bản văn học ở trường phổ thông

Bài viết tập trung đề xuất một số cách thức để áp dụng trong dạy học đọc hiểu văn bản văn học phù hợp với phong cách học tập của học sinh nhằm tạo hứng thú và phát triển năng lực cho các em. Tổ chức dạy học theo phong cách học tập của học sinh tức là giáo viên cần chú ý đến đặc điểm tâm - sinh lí, khả năng, nhu cầu, hứng thú của mỗi học sinh. Từ đó, xây dựng kế hoạch, chiến lược dạy học phù hợp với các nhóm đối tượng học sinh khác nhau, phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu ở học sinh. Trong dạy học đọc hiểu văn bản văn học, việc vận dụng lí thuyết về phong cách học tập còn giúp gắn kết tác phẩm văn chương với đời sống hiện thực của học sinh, đặc biệt giúp học sinh phát triển kĩ năng đọc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vận dụng một số kĩ thuật dạy học phù hợp với phong cách học tập trong dạy học đọc hiểu văn bản văn học ở trường phổ thông VJE Tạp chí Giáo dục (2024), 24(21), 25-29 ISSN: 2354-0753 VẬN DỤNG MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC PHÙ HỢP VỚI PHONG CÁCH HỌC TẬP TRONG DẠY HỌC ĐỌC HIỂU VĂN BẢN VĂN HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG Phạm Thị Giao Liên1,+, 1 Trường Đại học Hải Phòng; Hà Kim Chi2, 2 Sinh viên Khoa Ngữ văn và Khoa học xã hội - Trường Đại học Hải Phòng Bùi Thị Thu Hà2, +Tác giả liên hệ ● Email: lienptg@dhhp.edu.vn Cao Thị Yến Nhi2 Article history ABSTRACT Received: 30/7/2024 Literary texts are important content in teaching reading comprehension in Accepted: 10/9/2024 Literature. However, the current teaching practice shows that not many Published: 05/11/2024 students are interested in the content, so their reading comprehension skills of literary texts have not been sufficient. To resolve this problem, educators have Keywords come up with many solutions involving a system of modern teaching Learning styles, teaching methods, techniques, and strategies that are researched and applied. However, reading comprehension, the most important thing is still understanding what learners like, what they reading comprehension of want, what they need, and where they are competent and incompetent to literary texts stimulate their interest. Student learning style is a learning theory that helps teachers overcome the difficulties they are facing. Understanding which learning style group their students are in, teachers can adopt appropriate teaching strategies for each different student group, while maximizing their individual inherent potential, effectively meeting the diverse needs of students in the classroom and contributing to improving the quality of teaching.1. Mở đầu Đọc hiểu là một trong bốn kĩ năng cần rèn luyện cho HS trong dạy học bộ môn Ngữ văn. Trong đó, văn bản vănhọc (VBVH) là loại văn bản (VB) chiếm số lượng lớn trong chương trình cần hướng dẫn HS đọc hiểu với những thểloại tiêu biểu (truyện, thơ, truyện thơ, kí, kịch); những yếu tố về đặc trưng thể loại (chủ thể trữ tình và nhân vật trữtình; giá trị biểu cảm, giá trị nhận thức; cốt truyện, nhân vật, người kể chuyện; xung đột, hành động; biện pháp nghệthuật…) (Bộ GD-ĐT, 2018). Tuy nhiên, do khoảng cách về thời đại, về văn hóa, chính trị, xã hội, về nhận thức giữabạn đọc HS với VBVH nên để HS thực sự yêu thích, có hứng thú với loại VB này, GV cần sử dụng nhiều hình thứcdạy học khác nhau, đặc biệt là cần nắm được đặc điểm, nhu cầu, khả năng, sở thích của từng HS để phân hóa HS vàonhững nhiệm vụ học tập phù hợp. Nhận thấy việc vận dụng lí thuyết về phong cách học tập (PCHT) vào dạy học đọc hiểu VBVH sẽ khắc phụcđược những vấn đề đặt ra trong thực tế dạy học đọc hiểu VBVH, nên trong bài báo này chúng tôi lựa chọn lí thuyếtvề PCHT làm cơ sở để đề xuất vận dụng một số kĩ thuật trong dạy học đọc hiểu VBVH ở trường phổ thông.2. Kết quả nghiên cứu2.1. Phong cách học tập2.1.1. Khái niệm “phong cách học tập” Khái niệm đầu tiên có liên quan đến PCHT là “kiểu nhận thức” (cognitive styles) do Allport đưa ra từ những năm30 của thế kỉ XX. Đến những năm 60 của thế kỉ XX mới xuất hiện thuật ngữ “PCHT” và từ đây, các nhà nghiên cứubắt đầu quan tâm đến lĩnh vực này. Về khái niệm “PCHT”, có thể chỉ ra một số quan điểm của các nhà khoa học:Keefe (1979) cho rằng PCHT là những đặc trưng về mặt nhận thức, tính hiệu quả và các hành vi tâm lí học có liênquan, mang tính ổn định, chỉ dẫn cho người học cách tiếp nhận thông tin, tương tác với thông tin và phản ứng lạitrong môi trường học tập. Theo Kolb (1984), PCHT là tập hợp của nhận thức, cảm xúc và những yếu tố sinh lí cánhân đóng vai trò như những chỉ số liên quan mật thiết cùng nhau về cách thức một người học lĩnh hội, tương tác vàphản ứng lại với môi trường học tập. Mỗi người có một PCHT riêng và cho phép học tập được định hướng theophương pháp ưa thích. Điều đó có nghĩa là người học được tham gia vào hoạt động giáo dục phù hợp nhất với tìnhhuống cụ thể và sở thích của mình. Honey và Mumford (1995) định nghĩa PCHT là sự mô tả thái độ và hành vi màqua đó nó xác định cách học ưa thích của mỗi cá nhân. Dunn và Griffs (2003) quan niệm PCHT là cách thức mỗi 25 VJE Tạp chí Giáo dục (2024), 24(21), 25-29 ISSN: 2354-0753người bắt đầu chú ý, xử lí, thu nhận và tái hiện nội dung kiến thức mới. Cassidy (2004) khẳng định PCHT là các đặcđiểm tâm lí tương đối bền vững của con người. Ở một số khía cạnh, nó có thể thay đổi để đáp ứng kinh nghiệm vàđòi hỏi các tình huống khác nhau. Theo Phan Đức Duy và Lê Thanh Mai (2023), “PCHT là những cách thức ưu thếcó tính chất tự nhiên, thói quen của cá nhân khi tiếp nhận, xử lí và lưu giữ thông tin, kĩ năng mới” (tr 26). DươngThị Kim Oanh và cộng sự (2023) định nghĩa: “PCHT của sinh viên là sở thích về cách học phù hợp với cá nhânsong có mối quan hệ chặt chẽ với hoạt động thiết kế, tổ chức dạy học của giảng viên và ảnh hưởng tới kết quả họctập của sinh viên” (tr 17). Có thể thấy, có nhiều cách diễn đạt khác nhau về PCHT nhưng xét về bản chất, “PCHT”được hiểu là những điểm mạnh riêng của cá nhân quy định c ...