Chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định: Kinh nghiệm của Philippines và Thái Lan

Khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (Illegal, Unreported and Unregulated Fishing- IUU) là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng tới việc khai thác bền vững nguồn tài nguyên sinh vật, an ninh lương thực, kinh tế biển, quản trị biển, đồng thời nó cũng là nguyên nhân chính phá vỡ sự đa dạng sinh học biển trên toàn cầu. Trong phạm vi bài viết này, tác giả phân tích kinh nghiệm phòng, chống IUU của Philippines và Thái Lan và rút ra một số kiến nghị nhằm góp phần tháo gỡ “thẻ vàng” cho ngành thuỷ sản Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định: Kinh nghiệm của Philippines và Thái Lan KINH NGHIỆM QUỐC TẾ CHỐNG KHAI THÁC THUỶ SẢN BẤT HỢP PHÁP, KHÔNG BÁO CÁO VÀ KHÔNG THEO QUY ĐỊNH: KINH NGHIỆM CỦA PHILIPPINES VÀ THÁI LAN Nguyễn Khắc Vượt * *Trưởng phòng Khoa học quân sự, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Thông tin bài viết: Tóm tắt: Khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định Từ khóa: Khai thác thuỷ sản (Illegal, Unreported and Unregulated Fishing- IUU) là một trong những bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Ủy mối đe doạ nghiêm trọng tới việc khai thác bền vững nguồn tài nguyên ban châu Âu (EC); Philippines; sinh vật, an ninh lương thực, kinh tế biển, quản trị biển, đồng thời nó Thái Lan; Việt Nam. cũng là nguyên nhân chính phá vỡ sự đa dạng sinh học biển trên toàn cầu. Đối với Việt Nam, IUU là vấn đề đang được cả nước quan tâm, nhất Lịch sử bài viết: là kể từ khi bị Ủy ban châu Âu cảnh cáo “thẻ vàng” đối với ngành thuỷ Nhận bài : 18/10/2021 sản. Trong phạm vi bài viết này, tác giả phân tích kinh nghiệm phòng, chống IUU của Philippines và Thái Lan và rút ra một số kiến nghị nhằm Biên tập : 12/11/2021 góp phần tháo gỡ “thẻ vàng” cho ngành thuỷ sản Việt Nam. Duyệt bài : 15/11/2021 Article Infomation: Abstract: Illegal, Unreported, and Unregulated Fishing (IUU) is one of the serious Keywords: Illegal, Unreported threats to the sustainable exploitation of biological resources, food and Unregulated Fishing (IUU); security, marine economy, marine governance, and at the same time it European Commission; the is also the main cause of the destruction of global marine biodiversity. Philippines, Thailand, Vietnam. For Vietnam, IUU is a matter of national concern, especially since the Article History: European Commission gave its official warning of a 'yellow card' for the seafood industry. Within the scope of this article, the author provides Received : 18 Oct. 2021 an analysis of the experience of IUU prevention and control by the Edited : 12 Nov. 2021 Philippines and Thailand and also gives out a number of lessons learned Approved : 15 Nov. 2021 and recommendations to help remove the 'yellow card' for Vietnam's seafood industry. 1. Dẫn Nhập tiếp tục bị đánh bắt dẫn đến nguy cơ tuyệt Theo ước tính của Ủy ban châu Âu (EC), chủng, gây mất cân bằng hệ sinh thái biển. hàng năm khoảng 11 đến 26 triệu tấn thủy Hơn nữa, việc sử dụng các phương tiện sản được đánh bắt là bất hợp pháp, chiếm ít đánh bắt huỷ diệt như dã cào, xung điện, nhất 15% tổng lượng cá được đánh bắt trong chất nổ… không những tiêu diệt các loài năm; trị giá của lượng thuỷ sản này khoảng thuỷ sản mà còn phá huỷ những rặng san 8 đến 19 tỷ EUR1. Một số loài bị cấm vẫn hô, ảnh hưởng tới nơi sinh sản, trú ngụ cũng 1 Thông cáo báo chí của Ủy ban châu Âu (EC), “Commission warns Vietnam over insufficient action to fight illegal fishing”, https://europa.eu/rapid/press-release_IP-17-4064_en.htm, truy cập ngày 12/9/2021. 50 Số 23(447) - T12/2021 KINH NGHIỆM QUỐC TẾ như nguồn thức ăn cho các loài thuỷ sản. khẩu từ nước bị thẻ vàng sang EU bị giữ lại Theo Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc để kiểm tra nguồn gốc khai thác mất thời (FAO), khoảng 70% lượng thuỷ sản trên gian dài, phí kiểm tra nguồn gốc khoảng toàn cầu đã bị suy kiệt2. Một số loài lưỡng 500 bảng Anh/container,7 chưa kể phí lưu cư và di cư xa đã bị khai thác quá mức trên giữ cũng như hệ luỵ kinh doanh của các phạm vi toàn cầu và có nguy cơ ngày càng đối tác khách hàng. Ngoài ra, nguy cơ các cạn kiệt3. Do khai thác IUU quy mô lớn trên container thuỷ sản bị từ chối, trả lại gây tổn toàn cầu nên đã ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thất nặng nề cho bên xuất khẩu. Theo ước sinh thái biển toàn cầu4. tính trung bình chi phí gia tăng cho việc Các nước khai thác IUU khi bị EC cảnh xuất khẩu thuỷ sản sang EU khi bị thẻ vàng cáo “thẻ vàng” thì sản phẩm thuỷ sản nhập khoảng 10.000 Euro/container8. khẩu vào Liên minh châu Âu (EU) sẽ bị Theo quy định của EC, khi một quốc kiểm soát chặt chẽ hơn, chi phí sẽ tăng gia bị phạt “thẻ vàng” thì đây sẽ là tín hiệu thêm và giá thành sản phẩm tăng sẽ khó cảnh báo để các quốc gia có kế hoạch hành cạnh tranh hơn. Bên cạnh đó, các thị trường động mạnh mẽ để chống tình trạng IUU nhập khẩu lớn như Hoa Kỳ, Nhật và các thị trong một khoảng thời gian thích hợp. Khi trường tiềm năng khác cũng sẽ kiểm soát quốc gia có những biến chuyển tích cực nghiêm ngặt hơn các sản phẩm thuỷ sản đến trong việc chống IUU thì EC sẽ gỡ bỏ “thẻ từ các nước bị EC phạt thẻ5. Theo báo cáo vàng”; ngược lại, khi các quốc gia không của Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu t ...