Xác lập tư cách pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Để tận dụng triệt để những lợi thế mà AI mang lại cho nền kinh tế thì việc dự báo những thách thức về mặt pháp lý cũng như trù liệu giải pháp giải quyết là việc nên làm. Theo đó, việc xác định rõ tư cách pháp lý cho AI là vấn đề tiên quyết, tạo nền tảng thiết lập khung pháp lý điều chỉnh các mối quan hệ pháp luật phát sinh xung quanh AI như quan hệ sở hữu, lao động, sở hữu trí tuệ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xác lập tư cách pháp lý cho trí tuệ nhân tạo NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT XÁC LẬP TƯ CÁCH PHÁP LÝ CHO TRÍ TUỆ NHÂN TẠO Bùi Thị Hằng Nga* Nguyễn Thảo Linh** * Giảng viên Khoa Luật Kinh tế, Trường Đại học Kinh tế - Luật. ** Sinh viên ngành Luật Thương mại quốc tế (K18502), Trường Đại học Kinh tế - Luật Thông tin bài viết: Tóm tắt: Mặc dù trí tuệ nhân tạo (AI) mới được quan tâm gần đây tại Việt Nam, Từ khóa: Trí tuệ nhân tạo, Tư nhưng với những tiềm lực sẵn có, AI hứa hẹn sẽ phát triển vượt bậc trong cách pháp lý. tương lai ở nước ta. Để tận dụng triệt để những lợi thế mà AI mang lại Lịch sử bài viết: cho nền kinh tế thì việc dự báo những thách thức về mặt pháp lý cũng như trù liệu giải pháp giải quyết là việc nên làm. Theo đó, việc xác Nhận bài : 10/5/2021 định rõ tư cách pháp lý cho AI là vấn đề tiên quyết, tạo nền tảng thiết Biên tập : 22/5/2021 lập khung pháp lý điều chỉnh các mối quan hệ pháp luật phát sinh xung Duyệt bài : 27/5/2021 quanh AI như quan hệ sở hữu, lao động, sở hữu trí tuệ... Article Infomation: Abstract: Although artificial intelligence (AI) has recently been interested in Vietnam, Keywords: Artificial with the available potentials, it is expected to develop AI dramatically Intelligence, legal eligibility. in the future in our country. It is advisable to forecast legal challenges Article History: as well as plan solutions to take full advantage of the advantages that AI providing to the economy. Accordingly, clearly defining the legal Received : 10 May 2021 status for AI is a prerequisite, creating a foundation for establishing a legal framework governing legal relationships arising around AI such as Edited : 22 May 2021 ownership, employment, intellectual property etc. Approved : 27 May 2021 1. Trí tuệ nhân tạo và sự cần thiết xác lập hiện tại, có rất nhiều định nghĩa về AI được tư cách pháp lý cho trí tuệ nhân tạo đưa ra nhưng chưa có một định nghĩa thống 1.1. Tổng quan về trí tuệ nhân tạo nhất. Một số định nghĩa về AI được đưa ra “Trí tuệ nhân tạo” (Artificial Intelligence - như sau: AI) được định nghĩa lần đầu vào năm 1955 (i) AI là các hệ thống suy nghĩ (thông bởi John McCarthy - nhà khoa học máy tính minh) như con người2; và khoa học nhận thức của Hoa Kỳ. Theo đó, AI là bộ môn khoa học và kỹ thuật chế (ii) AI là các hệ thống suy nghĩ một cách tạo máy thông minh1. Tính tới thời điểm hợp lý3; 1 A Brief History of AI (2018), AITopics, retrieved on 17/01/2021, from . 2 Bellman (1978) định nghĩa: trí tuệ nhân tạo là tự động hóa các hoạt động phù hợp với suy nghĩ con người, chẳng hạn các hoạt động ra quyết định, giải bài toán. Xem thêm R. E. Bellma (1978), An Introduction to Artificial Intelligence: Can Computers Think?, Boyd & Fraser Publishing Company, San Francisco 3 Winston (1992) cho rằng trí tuệ nhân tạo là lĩnh vực nghiên cứu các tính toán để máy có thể nhận thức, lập luận và hành động. Xem thêm P. H. Winston (1992), Artificial Intelligence (Third Edition), Addison-Wesley, Reading, Massachusetts. 14 Số 12(436) - T6/2021 NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT (iii) AI là các hệ thống hành động, thông minh hơn nhiều so với trí thông minh của minh như con người4; con người8. (iv) AI là các hệ thống hành động một 1.2. Sự cần thiết xác lập tư cách pháp lý cách hợp lý5. cho trí tuệ nhân tạo Hiểu một cách đơn giản, AI là một nhánh Sau nhiều thập kỷ bị xếp vào hàng viễn của khoa học máy tính liên quan đến việc tưởng - những ý tưởng được cho là điên rồ xây dựng các máy móc thông minh có khả không thể thành hiện thực, AI giờ đây đã trở năng thực hiện các tác vụ mang trí tuệ con thành một phần trong cuộc sống hiện đại của người6. Trí tuệ này tuy do con người tạo ra chúng ta. Trong thực tiễn một số ứng dụng nhưng có thể học hỏi, tư duy như con người. AI có thể kể đến như: Nhận dạng chữ viết, nhận dạng tiếng nói, dịch tự động, tìm kiếm AI được chia thành hai loại phổ biến thông tin, khai phá dữ liệu và phát triển tri sau đây: thức, lái xe tự động, robot... Các lĩnh vực Thứ nhất, theo chức năng, AI được chia sử dụng AI có hiệu quả và chất lượng tăng thành 04 cấp độ: máy phản ứng (Reactive lên rõ rệt, góp phần thay đổi sâu sắc nhiều machines), AI với bộ nhớ giới hạn (Limited khía cạnh của cuộc sống. Tuy nhiên, việc memory), AI gắn với lý thuyết về tâm trí AI đang ngày càng có sức ảnh hưởng đến (Theory of mind) và cấp độ cao nhất: AI có mọi khía cạnh trong cuộc sống cũng tiềm ẩn khả năng tự nhận thức (Self-awareness)7. nhiều vấn đề mà hầu hết hệ thống pháp luật Thứ hai, theo khả năng tư duy – đây cũng các nước chưa có cơ chế giải quyết hoặc là cách phân loại phổ biến hơn khi AI được giả ...