Mô hình cho vay ngang hàng trên thế giới và những gợi mở cho Việt Nam

Trong phạm vi bài viết này, các tác giả trình bày, phân tích bản chất, các mối quan hệ và hoạt động của mô hình cho vay ngang hàng (P2P Lending) nhằm làm rõ cách thức xây dựng khung pháp lý của mô hình P2P Lending ở một số quốc gia đang phổ biến trên thế giới; và đưa ra các gợi mở về định hướng tiếp cận của Việt Nam trong việc xây dựng khung pháp lý mới điều chỉnh các hoạt động công nghệ tài chính (Fintech) hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình cho vay ngang hàng trên thế giới và những gợi mở cho Việt Nam KINH NGHIỆM QUỐC TẾ MÔ HÌNH CHO VAY NGANG HÀNG TRÊN THẾ GIỚI VÀ NHỮNG GỢI MỞ CHO VIỆT NAM Nguyễn Lê Hoài* Ngô Đình Thiện** *,** ThS. Giảng viên, Khoa Luật Quốc tế, Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: Cho vay ngang hàng, Trong phạm vi bài viết này, các tác giả trình bày, phân tích bản chất, các mối công ty công nghệ tài chính, gọi quan hệ và hoạt động của mô hình cho vay ngang hàng (P2P Lending) nhằm vốn cộng đồng, gọi vốn cộng làm rõ cách thức xây dựng khung pháp lý của mô hình P2P Lending ở một đồng bằng phương thức vay vốn, số quốc gia đang phổ biến trên thế giới; và đưa ra các gợi mở về định hướng công cụ quản lý đổi mới. tiếp cận của Việt Nam trong việc xây dựng khung pháp lý mới điều chỉnh các hoạt động công nghệ tài chính (Fintech) hiện nay. Lịch sử bài viết: Nhận bài : 30/07/2021 Biên tập : 06/09/2021 Duyệt bài : 07/09/2021 Article Infomation: Abstract: Keywords: Peer-to-peer lending; Within the scope of this article, the authors provide discussions and an analysis Fintech; crowdfunding, loan-based of the nature, relationships and operations of the peer-to-peer lending model. crowdfunding, crowdlending; (P2P Lending) to understand how to formulate the legal framework of the innovation facilitators. P2P Lending model in a number of developed countries in the world; and also and provide suggestions on Vietnam’s approach to develop a new legal Article History: framework governing current activities of financial technology (Fintech). Received : 30 Jul. 2021 Edited : 06 Sep. 2021 Approved : 07 Sep. 2021 1. Khái quát về mô hình cho vay ngang hàng là thuật ngữ kinh tế mô tả một mô hình phi tập (P2P Lending) trung, qua đó hai cá nhân tương tác để mua bán 1.1. Khái niệm và thực trạng của mô hình hàng hoá và dịch vụ trực tiếp với nhau hoặc cho vay ngang hàng (P2P Lending) trên thế sản xuất hàng hoá dịch vụ cùng nhau mà không giới và Việt Nam hiện nay thông qua bên trung gian gian thứ ba hoặc bất P2P Lending là một giải pháp cho vay tài kỳ một tổ chức hay doanh nghiệp nào1. Như chính trền nền tảng số mới xuất hiện tại Việt vậy, dựa trên định nghĩa về thuật ngữ kinh tế Nam trong những năm gần đây. Trong đó, cụm P2P thì P2P Lending là giải pháp cho vay trực từ P2P được viết tắt của “Peer-to-Peer”, có thể tiếp từ cá nhân-đến-cá nhân mà trong đó không được dịch như là “cá nhân-đến-cá nhân” đây thông qua các tổ chức trung gian tài chính như 1 The Investopedia Team, Peer-to-Peer (P2P) Economy, https://www.investopedia.com/terms/p/peertopeer- p2p-economy.asp, truy cập ngày 16/06/2021. 106 Số 02+03 (450+451) - T1+2/2022 KINH NGHIỆM QUỐC TẾ các ngân hàng, tổ chức tín dụng hay tài chính. thế, là một biện pháp sáng tạo để tìm nguồn tài Hiện nay, các hoạt động P2P Lending thường trợ mới cho dự án. được thực hiện trực tuyến thông qua các nền Theo giải thích của Từ điển tài chính tảng tài chính do các công ty Fintech phát triển. Investopedia5, P2P Lending được định nghĩa Theo các nhà nghiên cứu của Tổ chức một cách đầy đủ là “một hình thức gọi vốn Quốc tế về Uỷ ban chứng khoán (IOSCO), cộng đồng dựa trên các khoản vay (loan-based P2P Lending là một trong những hình thức crowdfunding) mà trong đó các nền tảng công gọi vốn cộng đồng dựa trên các khoản vay nghệ kết nối trực tuyến (platforms) được sử (crowdlending hay loan-based crowdfunding)2. dụng để kết nối trực tiếp/gián tiếp các nhà đầu Gọi vốn cộng đồng là thuật ngữ chung mô tả tư (investors) và bên kêu gọi vốn (borrowers) việc huy động một số vốn từ một số lượng lớn nhằm cung cấp một khoản vay tín chấp có lãi cá nhân hoặc tổ chức, để tài trợ cho một dự án, suất mà không cần các ngân hàng, tổ chức tín khoản vay kinh doanh hoặc các nhu cầu khác dụng làm trung gian”. thông qua một nền tảng trực tuyến3. Mặc dù 1.2. Rủi ro của hoạt động cho vay ngang bản chất đơn thuần chỉ là hoạt động huy động hàng vốn của các doanh nghiệp được thực hiện trên nền tảng trực tuyến, song gọi vốn cộng đồng lại Bên cạnh thế mạnh là một giải pháp tài có rất nhiều hình thức khác nhau như kêu gọi chính nhanh chóng và hiệu quả cho các cá góp vốn cổ phần (equity-based crowfunding), nhân, doanh nghiệp có yêu cầu gọi vốn kinh kêu gọi vốn trái phiếu (debt-securities doanh cũng như là một phương án đầu tư mới crowfunding), kêu gọi vốn tài trợ (donation- cho các nhà đầu tư xoay vòng những dòng tiền based crowfunding),… và P2P Lending cũng nhàn rỗi của mình, các rủi ro đến từ hoạt động là một trong những hình thức của gọi vốn cộng P2P Lending cũng ngày một nhiều hơn. P2P đồng thuộc nhóm có sinh lời cho nhà đầu tư Lending có thể là điểm đến hấp dẫn cho các (financial return crowfunding)4 phổ biến trên hoạt động rửa tiền, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, thế giới hiện nay. Có thể thấy, đối tượng đi kêu đánh cắp thông tin, các hành vi xâm phạm về gọi vốn của các hình thức gọi vốn cộng đồng quyền riêng tư và bảo mật thông tin khác của như P2P Lending này thông thườ ...