Mối quan hệ giữa Nguyễn Bỉnh Khiêm - Nguyễn Dữ Phùng Khắc Khoan_2

Tham khảo bài viết mối quan hệ giữa nguyễn bỉnh khiêm - nguyễn dữ phùng khắc khoan_2, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mối quan hệ giữa Nguyễn Bỉnh Khiêm - Nguyễn Dữ Phùng Khắc Khoan_2 Mối quan hệ giữa Nguyễn Bỉnh Khiêm - Nguyễn Dữ - Phùng Khắc KhoanTrên đây là những gì người xưa và các nhà nghiên cứu ở thế kỷ XX đãkhẳng định về mối quan hệ anh em giữa Trạng Trình và Trạng Bùng.Tiếp theo đây là ý kiến của chúng tôi về vấn đề trên.2. Theo thiển ý, dù người xưa có khẳng định như thế nhưng chúng tôithiết nghĩ giữa Nguyễn Bỉnh Khiêm và Phùng Khắc Khoan chỉ có mốiquan hệ thầy - trò (sư - đệ), chứ không có mối quan hệ anh em cùng mẹkhác cha.Xin thưa, chúng tôi không phải là người đầu tiên nêu thắc mắc này,cũng như phản bác ý kiến khẳng định mối quan hệ anh em trên. Trướcđây, trong sách Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan, Bùi Duy Tân và NgọcLiễn, các vị đã nêu ra rồi, có điều các tác giả đã lý giải vấn đề này màtheo tôi là chưa thuyết phục, khi viết: Trong thơ văn, Phùng Khắc Khoankhông nói gì về người mẹ đẻ của mình. (…) Nguyễn Bỉnh Khiêm hơnPhùng Khắc Khoan đến 38 tuổi, bà mẹ họ Nhữ khó có thể sinh một đứacon sau cách đứa con trước nhiều năm như thế. (…) Câu chuyện về bàmẹ họ Nhữ và việc gặp gỡ ngẫu nhiên, thú vị giữa Phùng Khắc Khoan vàNguyễn Bỉnh Khiêm chắc chỉ là huyền thoại, khó tin và có thực (8).Ý kiến trên của nhà nghiên cứu Bùi Duy Tân và Ngọc Liễn vừa dẫn, ôngTrần Lê Sáng trong công trình viết về cuộc đời và thơ văn Phùng KhắcKhoan có phản biện, nhưng theo chúng tôi, những ý kiến phản biện lạicủa ông Trần cũng vòng vo, không thuyết phục. Đó là chưa nói lập luậncó chỗ nhầm lẫn (không chỉ ở chỗ này mà trong công trình trên còn cónhững sai sót khác, để tránh dông dài, tôi không nêu ra ở đây, hẹn sẽnói kỹ trong bài viết khác, khi có dịp). Xin trở lại ý vừa trích dẫn trên.Thiết nghĩ, nếu một phụ nữ nào đó lấy chồng từ lúc 13, 14 hay 15 tuổi(người xưa có quan niệm “Nữ thập tam, nam thập lục” mà!) và năm sausinh con ngay thì 38 năm tiếp vẫn có thể sinh con vì mới có dưới 53tuổi, cái tuổi vẫn còn có thể sinh đẻ được. Cho nên viết như các tác giảvừa nêu là chưa hết lý lẽ.Người thứ hai là Nguyễn Quân trong cuốn Trạng trình Nguyễn BỉnhKhiêm đã căn cứ vào câu “Bà (tức Nhữ Thị Thục, mẹ của Nguyễn BỉnhKhiêm) vẫn không nguôi giận, bỏ về ở bên cha mẹ đẻ, cách ít lâu sau thìmất” trong bài Phả ký của Vũ Khâm Lân “Bạch Vân am cư sĩ Nguyễncông Văn Đạt phả ký” (Phả ký về Bạch Vân am cư sĩ Nguyễn Văn Đạt)mà khẳng định mẹ cụ Trạng trình không phải là mẹ cụ Trạng Bùng (9).Ở đây, Nguyễn Quân, Trần Lê Sáng và một số nhà nghiên cứu khác,trong số đó có cả học giả nước ngoài như Trần Ích Nguyên ở Đại họcTrung Chính, Đài Bắc, trong sách Tiễn đăng tân thoại dữ Truyền kỳ mạnlục tỷ giảo so sánh (10) v.v.. đều đã nhầm bài văn này là của Thuần PhủVũ Phương Đề trong Công dư tiệp ký. Bởi khi viết sách Công dư tiệp kývào năm 1755 niên hiệu Cảnh Hưng thứ 16, đời vua Lê Hiển Tông (theolời Tựa), thì cụ Vũ Phương Đề đã chép lại toàn văn bài Phả ký trên củaVũ Khâm Lân vào sách của ông.Vấn đề này, thiển ý của chúng tôi như sau:Một là, cũng như Nguyễn Quân, chúng tôi căn cứ vào bản Phả ký trêncủa Ôn Đình hầu Vũ Khâm Lân cẩn thuật vào mùa đông năm Quý Hợi(1743) có chép trong sách Đại Việt sử loại tiệp lục, mà sau đó quan ThựTham chính xứ Sơn Nam là Tiến sĩ Vũ Phương Đề đã sao chép lạinguyên văn bài ký trên vào sách Công dư tiệp ký (Ghi nhanh lúc rỗi việcquan) của ông, để khẳng định rằng, bà Nhữ Thị Thục thân mẫu cụ TrạngTrình sau khi giận chồng không biết dạy con, bà bỏ về nhà cha mẹ đẻ, ítlâu sau thì mất. Trong khi đó, để phản bác lại ý của Nguyễn Quân và củaBùi Duy Tân, ông Trần Lê Sáng có lập luận rằng: “Còn danh hiệu Từ Thụcphu nhân của mẹ Nguyễn Bỉnh Khiêm thì chúng ta cũng đừng vội tin củabà nào, bởi lẽ thân phụ của Nguyễn không chỉ có một bà vợ” (11). Nếulập luận như thế thì thử hỏi ông Trần Lê Sáng nghĩ gì khi chính cụ VũKhâm Lân đã khẳng định trong Phả ký là “Thân mẫu họ Nhữ đượcphong Từ Thục phu nhân”? Cũng nên lưu ý, đây chỉ là hàm vinh phongcủa vua nhà Mạc khi cụ Trạng Trình ra làm quan cho triều đại này, chứkhông có thực quyền, hơn nữa lúc ấy, các cụ đã quy Tiên rồi. Trong bàiký, Vũ Khâm Lân còn cho biết: Ông nội được tập phong là Thiếu bảo TưQuận công; bà nội là Chinh phu nhân Phạm thị Trinh Huệ; thân sinhđược tặng phong Thái bảo Nghiêm Quận công; thân mẫu họ Nhữ đượcphong là Từ Thục phu nhân (12).Hai là, cũng trong bài ký trên, cụ Ôn Đình hầu còn cho biết vì bà “vốnngười thông minh, học rộng văn hay, lại tinh giỏi cả môn tướng số”; “cóchí hướng phò vua giúp nước của bậc trượng phu, muốn chọn mộtngười vừa ý mới chịu kết duyên, nên đã chờ ngót 20 năm trời, khi gặpông Văn Định có tướng sinh quý tử, bà mới chịu lấy” (trong bản Phả kýnày, Vũ Khâm Lân còn ghi lại chi tiết bà gặp Mạc Đăng Dung ở bến đòHàn thuộc dòng Tuyết Giang, mà bà đã than tiếc “Lúc trẻ chẳng gặp,ngày nay tới đây làm gì?” (13), cũng đủ rõ thêm cái chí muốn lớn laocủa bà).GS. Bùi Văn Nguyên trong giáo trình Lịch sử văn học Việt Nam, t ...