Pháp quyền và chủ nghĩa hiến pháp

Những năm gần đây, trên các diễn đàn khoa học, chủ nghĩa hiến pháp/ chủ nghĩa hợp hiến được bàn luận nhiều, nhưng thực ra chủ nghĩa này có mối quan hệ mật thiết với pháp quyền. Trong bài viết này, các tác giả phân tích mối quan hệ khăng khít giữa nhà nước pháp quyền và chủ nghĩa hiến pháp/chủ nghĩa hợp hiến.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Pháp quyền và chủ nghĩa hiến pháp NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT PHÁP QUYỀN VÀ CHỦ NGHĨA HIẾN PHÁPNguyễn Đăng Dung*Vũ Thành Cự*** GS. TS. Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội** Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà NộiThông tin bài viết: Tóm tắt:Từ khóa: Pháp quyền; pháp luật; Những năm gần đây, trên các diễn đàn khoa học, chủ nghĩa hiến pháp/hiến pháp; chủ nghĩa hiến pháp. chủ nghĩa hợp hiến được bàn luận nhiều, nhưng thực ra chủ nghĩa này có mối quan hệ mật thiết với pháp quyền. Trong bài viết này, các tácLịch sử bài viết: giả phân tích mối quan hệ khăng khít giữa nhà nước pháp quyền và chủNhận bài : 13/12/2020 nghĩa hiến pháp/chủ nghĩa hợp hiến.Biên tập : 27/12/2020Duyệt bài : 04/01/2021Article Infomation: Abstract: In recent years, the constitutionalism has been received several urgumentsKeywords: Rule of law; law;constitution; constitutionalism. on the scientific dialouges. In fact, this doctrine has a close relationship with the rule of law. In this article, the authors provide analysis of theArticle History: association of these two ideas.Received : 13 Dec. 2020Edited : 27 Dec. 2020Approved : 04 Jan. 20211. Pháp quyền là gì? nhân xuất sắc nhất cai trị thì sẽ tốt hơn. Ở Việt Nam, thuật ngữ “pháp quyền” Câu hỏi còn xem xét tính chất của luật vàthường được đồng nhất nhất với “nhà nước đặc tính của chính quyền ban hành và thựcpháp quyền” vốn là bản dịch từ tiếng Đức thi luật. Điều này có điểm tương đồng với(Rechtsstaat) hay tiếng Pháp (état de droit). học giả người Pháp Jacques Chevallier khiXét về truyền thống văn hóa của thuật ngữ nhận định “luật pháp không chỉ là công cụ hoạt động của nhà nước mà còn là phương“pháp quyền” được hình thành ở nước Anh tiện giới hạn sức mạnh của chính quyền”1.bắt đầu từ thế kỷ XII thì pháp quyền (rule Aristotle cũng đặt vấn đề về epieikeiaof law) được hiểu là tinh thần “thượng tôn (thường được dịch là equity – lẽ côngpháp luật”. bằng) – một trong những ý niệm có ảnh Pháp quyền (Rule of Law) được hưởng lớn đến việc hình thành nhận thứcAristotle đề cập lần đầu trong tác phẩm về pháp quyền sau này. Plato đến Aristotlekinh điển Chính trị học (Politics) khi ông và sau đó là Thomas Aquinas đã tạo rađặt ra câu hỏi luật hoàn chỉnh nhất hay cá trường phái pháp quyền truyền thống cho1. Chevallier J. (2010), L’État de droit, 5e éd. Publishing House, Montchrestien, tr. 18. Số 03 + 04 (427 + 428) - T2/2021 5NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬTrằng quyền công dân là gốc của mọi quyền 2. Chủ nghĩa hiến pháp là gì?khác. Quyền tự nhiên chỉ là quyền phái Chủ nghĩa hiến pháp trong tiếng Anhsinh của quyền công dân vì chỉ khi là công là constitutionalism, có người dịch là chủdân, con người mới được hưởng các quyền nghĩa hợp hiến, có người dịch là “chủ nghĩađó. Những quyền đó không tồn tại trong hiến pháp”, có người dịch là “chủ nghiệptrạng thái dã man, nơi con người không lập hiến”. Theo tác giả bài viết nên dịch làđược bảo vệ và vì vậy, các quyền đó không “chủ nghĩa hiến pháp” thì sự chuyển tải baotồn tại. quát và đầy đủ hơn. Các thuật ngữ hiến pháp John Locke trong tác phẩm Khảo luận trị, hay chủ nghĩa hiến pháp hầu như cũngthứ hai về chính quyền khi nhấn mạnh “cho có một nội hàm gần tương tự. Nội hàm củadù là ai, khi có quyền lập pháp hay quyền khái niệm “chủ nghĩa” đang là một tronglực tối cao của một công quốc, cũng luôn bị những vấn đề rất lớn trong lý luận của khoaràng buộc vào việc phải cai quản bằng các học pháp lý hiện nay ở Việt Nam. Từ điểnluật đã được thiết lập một cách ổn định, đã tiếng Việt của Việt Nam định nghĩa: Chủban hành chính thức và được nhân dân biết nghĩa là hệ thống các quan niệm, đạo đức,đến”2. Ông cho rằng các quyền tự nhiên là văn học, nghệ thuật, được coi là lý luận cơnguồn gố ...