TRIỆU CHỨNG SỎI MẬT

Sỏi cholesterol do cholesterol kết tinh trong dịch mật, khi nồng độ cholesterol trong mật cao, nồng đọ muối mật thấp, có sự ứ đọng dịch mật và một số nguyên nhân khác. Nguyên nhân: do tuổi tác, ăn nhiều thức ăn có hàm lượng cholesterol cao, nhiều chất béo động vật, do sinh đẻ nhiều (phụ nữ), biến chứng từ một số bệnh tiêu hoá như bệnh Crohn, cắt đoạn hồi tràng, do dùng nhiều một số dược phẩm clofibrate, estrogen... Sỏi cholesterol thường đơn độc, không cản tia X và có màu nhạt. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TRIỆU CHỨNG SỎI MẬT SỎI MẬTSỏi cholesterol do cholesterol kết tinh trong dịch mật, khi nồng độ cholesteroltrong mật cao, nồng đọ muối mật thấp, có sự ứ đọng dịch mật và một số nguyênnhân khác.Nguyên nhân: do tuổi tác, ăn nhiều thức ăn có hàm lượng cholesterol cao, nhiềuchất béo động vật, do sinh đẻ nhiều (phụ nữ), biến chứng từ một số bệnh ti êu hoánhư bệnh Crohn, cắt đoạn hồi tràng, do dùng nhiều một số dược phẩm clofibrate,estrogen... Sỏi cholesterol thường đơn độc, không cản tia X và có màu nhạt.Sỏi sắc tố mật chủ yếu là calcium bilirubinate, có màu sậm, thường hình thànhđám sỏi, cản tia X nhiều, hình thành khi bilirubine tăng, không liên hợp hoặcnhiễm vi trùng, nhiễm ký sinh trùng đường mật.Nguyên nhân: tuổi tác, ăn thiếu chất béo và protein, ứ đọng dịch mật, mật nhiễmtrùng hoặc nhiễm ký sinh trùng, xơ gan, bệnh tán huyết, thiếu máu Địa Trung Hải,thiếu máu hồng cầu liềm.Triệu chứng.Toàn thân có biểu hiện nhiễm khuẩn: môi khô, lưỡi bự bẩnTriệu chứng cơ năng:a. Đau vùng hạ sườn phải:- Thường đau lăn lộn, phải chổng mông lên cho đỡ đau.- Đau lan lên vai phải hay lan ra sau lưng.- Sau ăn càng đau hơn ( do kích thích co bóp đường mật )- Cơn đau kéo dài có khi đến 1-2 giờ.b. Sốt.- Sẩy ra đồng thời hoặc vài giờ sau khi đau.- Sốt cao 39-40 độ kèm theo rét run và vã mồ hôi.c. vàng da, vàng niêm mạc mắt.Là triệu chứng xuất hiện muộn hơn, lúc đầu chỉ vàng nhẹ ở niêm mạc mắt , sauvàng tăng dần, đến vàng cả ở da, vàng thẫm.Cả ba triệu chứng đau, sốt, vàng da diễn ra theo trình tự thời gian là đặc điểm đặctrưng của sỏi ống mật chủ.Nếu bn đã bị bệnh từ lâu thì các đợt đau, sốt vàng da ấy cứ tái đi tái lại nhiều lần.Các triệu chứng khác:- Nôn, đi kèm đau.- Nước tiểu ít và sậm màu.- Ngứa ngoài da do lắng đọng muối mật.Triệu chứng thực thể:- Túi mật căng to: có khi nổi lên ở dưới bờ sườn phải như quả trứng gà, sờ thấytròn, nhẵn đều, ấn rất đau, đi động theo nhịp thở.- Gan to dưới bờ sườn 2-3 khoát ngón tay, ấn đau.- Điểm đau: ấn điểm túi mật, điểm cạnh ức phải hoặch cả vùng tá tụy rất đau,thường có phản ứng thành bụng ở vùng hạ sườn phải.Triệu chứng cận lâm sàng.a. Xét nghiệm máu.Bạch cầu tăng, băch cầu đa nhân tăng.II. Triệu chứng.Toàn thân có biểu hiện nhiễm khuẩn: môi khô, lưỡi bự bẩn1. Triệu chứng cơ năng:a. Đau vùng hạ sườn phải:- Thường đau lăn lộn, phải chổng mông lên cho đỡ đau.- Đau lan lên vai phải hay lan ra sau lưng.- Sau ăn càng đau hơn ( do kích thích co bóp đường mật )- Cơn đau kéo dài có khi đến 1-2 giờ.b. Sốt.- Sẩy ra đồng thời hoặc vài giờ sau khi đau.- Sốt cao 39-40 độ kèm theo rét run và vã mồ hôi.c. vàng da, vàng niêm mạc mắt.Là triệu chứng xuất hiện muộn hơn, lúc đầu chỉ vàng nhẹ ở niêm mạc mắt , sauvàng tăng dần, đến vàng cả ở da, vàng thẫm.Cả ba triệu chứng đau, sốt, vàng da diễn ra theo trình tự thời gian là đặc điểm đặctrưng của sỏi ống mật chủ.Nếu bn đã bị bệnh từ lâu thì các đợt đau, sốt vàng da ấy cứ tái đi tái lại nhiều lần.d. Các triệu chứng khác:- Nôn, đi kèm đau.- Nước tiểu ít và sậm màu.- Ngứa ngoài da do lắng đọng muối mật.2. Triệu chứng thực thể:- Túi mật căng to: có khi nổi lên ở dưới bờ sườn phải như quả trứng gà, sờ thấytròn, nhẵn đều, ấn rất đau, đi động theo nhịp thở.- Gan to dưới bờ sườn 2-3 khoát ngón tay, ấn đau.- Điểm đau: ấn điểm túi mật, điểm cạnh ức phải hoặch cả vùng tá tụy rất đau,thường có phản ứng thành bụng ở vùng hạ sườn phải.3. Triệu chứng cận lâm sàng.a. Xét nghiệm máu.Bạch cầu tăng, băch cầu đa nhân tăng.Tốc độ máu lắng tăng từ 50-100 mm trong giờ đầu.Bilirubin máu tăng cao hơn bình thường, nhất là bilirubin trực tiế.Phốt phát taza kiềm tăngMen gan tăng nhẹU rê máu tăng caob. Nước tiểu.Có nhiều sắc tố mật và muối mật.c. X Quang:Chụp ổ bụng không chuẩn bị: có thể thấy bóng gan to d ưới bờ sườn, cũng có thểthấy hình ảnh nghi ngờ sỏi đường mật ở vị trí tương ứng với ống mật chủ.Chụp đường mật có cản quang cho kết quả thấp.Chụp đường mật qua da: chỉ định cho những trường hợp tắc mật mà dường mậtgiãn to. Phương pháp này cho thấy hình ảnh đường mật: số lượng vị trí tính chấtsỏi, ngoài ra còn có tác dụng dẫn lưu dịch mật ra ngoài. Tuy nhiên cần đề phòngcác tai biến: ngấm mật phúc mạc, tràn mật vào máu, chảy máu đường mật, vì vậyphải tiến hành ở các cơ sở ngoại khoa, và thường chỉ chọc trước khi mổ.d. Siêu âm.Là phương pháp có kết quả cao, dễ thược hiện không có tai biến.Qua siêu âm thấy đặc điểm hình ảnh sỏi đường mật.VS tăng từ 50-100 mm trong giờ đầu.Bilirubin máu tăng cao hơn bình thường, nhất là bilirubin trực tiếp.phosphatase kiềm tăngMen gan tăng nhẹUrê máu tăng caob. Nước tiểu.Có nhiều sắc tố mật và muối mật.c. X Quang:Chụp ổ bụng không chuẩn bị: có thể thấy bóng gan to d ưới bờ sườn, cũng có thểthấy hình ảnh nghi ngờ sỏi đường mật ...