Yếu tố tác động ý định tiêu dùng sản phẩm điện máy xanh của người tiêu dùng tại Thành phố Hồ Chí Minh – Tiếp cận theo lý thuyết hành vi dự định TPB

Mục đích nghiên cứu nhằm giúp nhà quản lý hiểu rõ hơn về người tiêu dùng từ đó đề ra các giải pháp và chính sách hỗ trợ, khuyến khích việc tiêu dùng SPĐMX, qua đó góp phần vào việc bảo vệ môi trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Yếu tố tác động ý định tiêu dùng sản phẩm điện máy xanh của người tiêu dùng tại Thành phố Hồ Chí Minh – Tiếp cận theo lý thuyết hành vi dự định TPB TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 18, SOÁ Q4- 2015 YẾU TỐ TÁC ĐỘNG Ý ĐỊNH TIÊU DÙNG SẢN PHẨM ĐIỆN MÁY XANH CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH –TIẾP CẬN THEO LÝ THUYẾT HÀNH VI DỰ ĐỊNH TPB UNDERSTANDING VIETNAMESE CONSUMERS’ PURCHASE INTENTIONSTOWARD GREEN ELECTRONIC PRODUCTSIN HOCHIMINH CITY –ADAPTED TPB PERSPECTIVE Nguyễn Bích Ngọc Nguyễn Văn Nam Bùi Huy Hải Bích Trường Đại học Bách Khoa, ĐHQG-HCM, nbngoc@hcmut.edu.vn, ngvnam0805@gmail.com, bhhbich@hcmut.edu.vn TÓM TẮT Vừa bảo vệ môi trường vừa duy trì tốc độ phát triển kinh tế luôn là vấn đề lớn với các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam. Theo Gardner & Stern [1], các vấn đề về môi trường như sự nóng lên toàn cầu, biến đổi khí hậu… về bản chất có liên quan đến hành vi con người. Ngoài vai trò bảo vệ môi trường của nhà nước và doanh nghiệp, hành vi tiêu dùng của cá nhân cũng góp phần vào bảo vệ môi trường.Do đó,đề tài nghiên cứu yếu tố tác động ý định tiêu dùng sản phẩm điện máy xanh của người tiêu dùng tại Tp. HCM -tiếp cận theo lý thuyết hành vi dự định TPB được thực hiện.Nghiên cứu khảo sát trực tiếp người tiêu dùng ở Tp.HCM, tổng bảng khảo sát hợp lệ là 193. Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố tác động đến ý định tiêu dùng phẩm điện máy xanhbao gồm kiến thức môi trường (β =0,283), nhận thức về tính hiệu quả (β =0,236) và nhãn sinh thái (β =0,217) với R2hiệu chỉnh là 0,194. Từ khóa: Tiêu dùng xanh, sản phẩm điện máy xanh, ý định tiêu dùng sản phẩm điện máy xanh. ABSTRACT Keeping the balance between high rate of economic growth and environmental sustainability is the most important task of many nations, especially developing nations including VietNam. According toGardner & Stern [1],many environmental issues such as global warming, climate change… due to pollution, loss of biodiversity are intrinsically related to human behavior. Besides the role of Government and business in environmental protection, individual purchase behaviour has a big effect on environmental protection, too. Hencethis research applies the theory of Planned Behavior to examine the factors that have impact on Vietnamese Consumers’ Purchase Intentions toward Green Electronic Products in Hochiminh City. Through directly interviewing 193 consumers in HCM city, the Trang 55 Science & Technology Development, Vol 18, No.Q4- 2015 resultshowed that the most affected factor of Consumers’ Purchase Intentions toward Green Electronic Products is environmental knowledge(β =0,283),recognized consumer effectiveness(β =0,236), ecolabel (β =0,217), with adjusted R2is of 19,4%. Keywords: Green Electronic Products, Consumers’ Purchase Intentions toward Green Electronic Products 1. GIỚI THIỆU Theo Gardner và Stern [1], vấn đề về môi trường như sự nóng lên toàn cầu, biến đổi khí hậu… về bản chất có liên quan đến hành vi của con người. Nhiều nghiên cứu tại các quốc gia phát triển và đang phát triển cho thấy có sự gia tăng trong nhận thức về tác động tích cực của hành vi tiêu dùng xanh đối với bảo vệ môi trường cũng như sự quan tâm đến việc tiêu dùng sản phẩm xanh (SPX) của người dân ở các nước này [2,3] Việt Nam được xếp trong mười quốc gia có chất lượng không khí thấp trên thế giới; có chỉ số môi trường bền vững ở vị trí thấp nhất trong số tám quốc gia Đông Nam Á [4]; và cuối tháng 5/2015, Việt Nam vừa trải qua đợt nắng nóng hiếm gặp trong suốt mười lăm năm qua. Tuy chính phủ Việt Nam đã đưa các nguyên tắc phát triển bền vững vào phát triển kinh tế xã hội (giai đoạn 2011-2020), ban hành quy định về xử lý và thu hồi sản phẩm thải bỏ 2015, nhận thức về việc bảo vệ môi trường của người tiêu dùng Việt Nam còn rất hạn chế, nhu cầu và hiểu biết về SPX còn thấp trong khi nguồn tài nguyên của Việt Nam đang ở mức báo động [5]. Nghiên cứu của Giang và Trân [6] đã tiến hành khảo sát về các yếu tố tác động đến ý định tiêu dùng sản phẩm điện máy xanh (SPĐMX) tại Tp.HCM nhưng chưa xét đến vai trò của yếu tố Nhãn sinh thái. Trang 56 Lý do chọn ngành hàng điện máy vì nhận thấy tốc độ tăng trưởng của ngành này duy trì ở mức 24%. Tuổi thọ trung bình sản phẩm khoảng hai mươi năm. Vậy nếu từ bây giờ, Việt Nam có chính sách khuyến khích người tiêu dùng sử dụng SPĐMX thì những năm sắp tới, Việt Nam sẽ tránh được rủi ro do ô nhiễm môi trường, đồng thời tiết kiệm được khoản chi phí lớn liên quan đến việc xử lý rác thải từ các sản phẩm điện máy thông thường. Từ các lý do trên, nhóm nghiên cứu thực hiện đề tài “yếu tố tác động ý định tiêu dùng sản phẩm điện máy xanh của người tiêu dùng tại Tp.HCM - tiếp cận theo lý thuyết hành vi dự định TPB” có xem xét thêm vai trò của yếu tố Nhãn sinh thái. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp nhà quản lý hiểu rõ hơn về người tiêu dùng từ đó đề ra các giải pháp và chính sách hỗ trợ, khuyến khích việc tiêu dùng SPĐMX, qua đó góp phần vào việc bảo vệ môi trường. 2.CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1.Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu Tiêu dùng xanh:là hành vi tiêu dùng thân thiện với môi trường hay tiêu dùng các sản phẩm có lợi cho môi trường, có thể bảo tồn, tái chế, hay phản ứng tích cực đối với những vấn đề môi trường sinh thái [7]. Sản phẩm xanh (SPX): hay sản phẩm thân thiện với môi trường, sản phẩm sinh thái. Là sản TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 18, SOÁ Q4- 2015 phẩm đáp ứng được các tiêu chuẩn bảo vệ môi cho thấy một thái độ tích cực đối với SPX sẽ có trường như thay các thành phần nhân tạo trong sản phẩm bằng những thành phần tự nhiên thân thiện hơn với môi trường; có thể tái chế và bảo tồn; ít gây hại đến sức khỏe con người so với các sản phẩm cùng loại khác[8]. Nimse [9]cũng liệt kê mười đặc tính kỹ thuật cho SPX: làm từ những nguồn tài nguyên tự nhiên, dễ phục hồi; phân hủy sinh học; có thể kiếm từ địa phương; dễ tái sử dụng; không có CFCs, HCFCs và những chất làm suy giảm tầng ozon khác; dễ tái chế; không có những hóa chất hay phụ phẩm độc hại t ...