Cơ sở lý luận về đội ngũ giáo viên và phát triển đội ngũ giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp ở trường trung học cơ sở

Đội ngũ giáo viên là người có vai trò quyết định đến chất lượng giáo dục. Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo như hiện nay, đội ngũ giáo viên càng có vai trò quan trọng hơn bao giờ hết. Phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên luôn là ưu tiên số một của các nhà trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cơ sở lý luận về đội ngũ giáo viên và phát triển đội ngũ giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp ở trường trung học cơ sởTẠP CHÍ KHOA HỌC  SỐ 22/2018 135 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ Vũ Thị Mười Trường Trung học Cơ sở Nguyễn Đăng Đạo, Bắc Ninh Tóm tắt: Đội ngũ giáo viên là người có vai trò quyết định đến chất lượng giáo dục. Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo như hiện nay, đội ngũ giáo viên càng có vai trò quan trọng hơn bao giờ hết. Phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên luôn là ưu tiên số một của các nhà trường. Để chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học, Bộ Giáo dục & Đào tạo đã ban hành Quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông. Tuy nhiên cần vận dụng bộ Chuẩn như thế nào để có thể phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay. Từ khóa: Đội ngũ giáo viên, chuẩn nghề nghiệp, phát triển, trường THCS, nhà quản lý. Nhận bài ngày 5.3.2018; gửi phản biện, chỉnh sửa và duyệt đăng ngày 25.3.2018 Liên hệ tác giả: Vũ Thị Mười; Email: vuthimuoidd@gmail.com1. MỞ ĐẦU Phát triển đội ngũ giáo viên luôn là vấn đề chiến lược của mỗi quốc gia vì đội ngũ giáoviên chính là yếu tố hàng đầu quyết định chất lượng giáo dục. Không ai khác, chính độingũ giáo viên là nguồn duy nhất có khả năng đào tạo được nguồn nhân lực có khả nănghiện thực hóa mọi kế hoạch cho tương lai, đặc biệt trong thế kỷ XXI được xem là thế kỷcủa công nghệ thông tin và kinh tế tri thức. Vì thế, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viênđược xem là khâu đột phá, trọng tâm của công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục,đặc biệt là giáo dục phổ thông. Giáo viên được coi như yếu tố then chốt của cải cách, đổimới giáo dục. Đổi mới giáo dục trước hết phải bắt đầu từ việc đổi mới đội ngũ giáo viên,phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, đáp ứng các yêu cầu của Chuẩn nghềnghiệp giáo viên.136 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI2. NỘI DUNG2.1. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học là hệ thống các yêu cầu cơ bản đối với giáoviên trung học về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; năng lực chuyên môn, nghiệp vụsư phạm. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học được ban hành tại Thông tư số30/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo gồm 6 tiêuchuẩn và 25 tiêu chí, trong đó: Tiêu chuẩn 1: Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống có 05 tiêu chí Tiêu chuẩn 2: Năng lực tìm hiểu đối tượng và môi trường giáo dục có 02 tiêu chí Tiêu chuẩn 3: Năng lực dạy học có 08 tiêu chí Tiêu chuẩn 4: Năng lực giáo dục có 06 tiêu chí Tiêu chuẩn 5: Năng lực hoạt động chính trị, xã hội có 02 tiêu chí Tiêu chuẩn 6: Năng lực phát triển nghề nghiệp có 02 tiêu chí Nhìn vào bộ chuẩn chúng ta thấy tiêu chuẩn có nhiều tiêu chí nhất là tiêu chuẩn 3, 4 và1; các tiêu chuẩn còn lại, mỗi tiêu chuẩn gồm có 02 tiêu chí. Với cách mô tả đó, Chuẩn nghề nghiệp giáo viên có giá trị như một “thước đo” nănglực hành nghề của giáo viên diễn ra trong bối cảnh thực tiễn giáo dục. Đó là điểm khác biệtcơ bản của Quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học so với các văn bản khác vàcần được tính đến khi vận dụng Chuẩn này vào đánh giá giáo viên. Sử dụng “thước đo”này không đơn giản, vì đơn vị đo lường là phẩm chất, năng lực nghề giáo dục - nghề tạo ranhân cách là một thực thể tâm lí. Giáo viên được vinh danh “kĩ sư tâm hồn” là ở ýnghĩa đó. Đương nhiên, Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học là pháp quy, nhưng cũng cẩnphải nói rằng Chuẩn này vẫn còn khá chung chung, lẫn lộn giữa nhà chính trị, nhà quản lývà nhà giáo. Trong khi đó, sứ mệnh của người thầy là truyền thụ, hướng dẫn người họcchiếm lĩnh kiến thức bằng phương pháp, cách thức nào phù hợp, khoa học nhất, phát huytốt nhất tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học trong tiếp nhận, áp dụng, sử dụngnhững kiến thức đó. Những yêu cầu về phẩm chất chính trị, đạo đức là đương nhiên, thầycô giáo là người đi dạy người, không có đạo đức, bản lĩnh nghề nghiệp thì không nên coi lànhà giáo, không được đánh giá, coi trọng, gọi là nhà giáo...; do vậy, không nhất thiết phảiđề ra đến 5 tiêu chí như ở Tiêu chuẩn 1. Nên và cần nhấn mạnh khả năng chuyên môn vànăng lực nghề nghiệp của người giáo viên hơn là yêu cầu họ phải là đảng viên hay phảihoạt động chính trị, xã hội tốt. Yêu cầu giáo viên phải là người đa năng, toàn năng nhưTẠP CHÍ KHOA HỌC  SỐ 22/2018 137Chuẩn quả thật khó có thể đáp ứng trong bối cảnh thực tại, khi người giáo viên bị tác độngbởi quá nhiều yếu tố khiến họ không thể toàn tâm, toàn ý với nghề.2.2. Các yếu tố khách quan và chủ quan tác động đến chất lượng đội ngũgiáo viên 2.2.1. Yếu tố khách quan  Chưa có văn bản hướng dẫn giáo viên phấn đấu để đạt Chuẩn Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo mới chỉ ban hành bộ Chuẩn nghề nghiệp với cáctiêu chuẩn và tiêu chí để nhằm đánh giá mức độ đạt được về phẩm chất và năng lực của cácgiáo viên mà chưa có văn bản hướng dẫn giáo viên phải làm gì và làm như thế nào để cóthể đạt chuẩn. Vì vậy với những giáo viên đã đạt Chuẩn thì dễ dàng thỏa mãn, bằng lòngcòn với những giáo viên chưa đạt Chuẩn thì loay hoay, không biết phải làm gì để có thểphấn đấu đạt Chuẩn.  Xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáodục và đào tạo nước nhà Xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay đã đặt ranhiều yêu cầu mới đối ...