Lý giải về sự xuất hiện của yếu tố tự sự ở các ngâm khúc trữ tình trong văn học Việt Nam trung đại

Trong tác phẩm tự sự, cốt truyện đóng vai trò chủ đạo, thì ngâm khúc là những tác phẩm trữ tình trường thiên diễn tả tâm trạng đau buồn, u uất triền miên của con người. Làm thế nào để kéo dài hàng trăm câu thơ chỉ với mục đích phơi bày tâm trạng như thế
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lý giải về sự xuất hiện của yếu tố tự sự ở các ngâm khúc trữ tình trong văn học Việt Nam trung đại TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 25 - Thaùng 12/2014 LÝ GIẢI VỀ SỰ XUẤT HIỆN CỦA YẾU TỐ TỰ SỰ Ở CÁC NGÂM KHÚC TRỮ TÌNH TRONG VĂN HỌC VIỆT NAM TRUNG ĐẠI LƯU THỊ LOAN(*) TÓM TẮT Trong tác phẩm tự sự, cốt truyện đóng vai trò chủ đạo, thì ngâm khúc là những tác phẩm trữ tình trường thiên diễn tả tâm trạng đau buồn, u uất triền miên của con người. Làm thế nào để kéo dài hàng trăm câu thơ chỉ với mục đích phơi bày tâm trạng như thế. Muốn giải bày, thổ lộ tình cảm không còn con đường nào khác là kể lại những việc có liên quan đến tình cảm ấy. Vì thế trong tác phẩm trữ tình ít nhiều có yếu tố tự sự. Tự sự đã đi vào ngâm khúc và xóa đi khoảng cách tưởng chừng như không thể tiệm cận giữa hai thể loại. Từ khóa: tác phẩm tự sự, tác phẩm trữ tình, ngâm khúc, yếu tố tự sự, tâm trạng, tình cảm, thể loại ABSTRACT While frameworks play an important main part in works of narration, ngam khuc are works of lyric which always show people’s melancholic emotion lasting for a long time. How we can do to show our mood with hundred lines of poetry. There is no way to express our emotion except retell something which relates to that feeling. Therefore, works of lyric partly consist of some elements of narration. Narration, which is in ngam khuc, erases the distance of two these forms literature. Key words: work of narration, work of lyric, ngam khuc, element of narration, mood, emotion, forms 1. MỞ ĐẦU hình thức; thứ hai, sáng tác một tác giả, (*) Mỗi thể loại văn học đều có một cách mặc dù một tác giả có thể sử dụng nhiều thức tổ chức, sắp xếp các yếu tố tạo thành thể loại (sáng tác nhiều thể loại) nhưng một chỉnh thể nghệ thuật. Việc nghiên cứu trong quá trình sáng tác đó có thể giữ lại thi pháp như một hệ thống các nguyên tắc, những hình thức cảm nhận và miêu tả vững phương thức, phương tiện thể hiện nghệ bền gắn liền với phong cách cá nhân; thứ thuật, đòi hỏi phải xác lập các chỉnh thể ba, sáng tác một thời đại, một trào lưu, văn học như là các đơn vị mang thi pháp. khuynh hướng trong đó ngự trị những Cho đến nay, các nhà khoa học thường nói nguyên tắc cảm nhận và miêu tả thế giới đến các chỉnh thể sau: Thứ nhất, tác phẩm bền vững chiếm ưu thế; thứ tư, các thể loại văn học là một chỉnh thể, bởi đó là đơn vị văn học với tư cách là kết cấu văn học sáng tạo toàn vẹn, có mở đầu, có kết thúc, vững bền, có ký ức thể loại. có sự thống nhất hoàn mĩ giữa nội dung và Mỗi tác phẩm ngâm khúc là một chỉnh thể nghệ thuật bởi nó có sự tổng hợp của (*) ThS, Trường Đại học Lâm nghiệp Việt Nam nhiều yếu tố như: thể loại, nội dung, hình 125 thức, phong cách cá nhân, ngôn ngữ đặc tình chỉ là yếu tố điểm qua thì truyện thơ biệt là có sự kết hợp của hai yếu tố tự sự và xuất hiện. trữ tình trong nội dung tác phẩm tạo thành Ngâm khúc – loại tác phẩm thường có một chỉnh thể thống nhất. dung lượng lớn, kết cấu theo phương thức 2. NỘI DUNG trữ tình vẫn không thể tách rời các yếu tố Nếu như trong tác phẩm tự sự, cốt tự sự: các sự kiện, các chi tiết, nhân vật. truyện có vai trò chủ đạo, thì ngâm khúc là Chính các sự kiện, chi tiết, nhân vật (kể, những tác phẩm thơ trữ tình dài hơi thuật, tả) đó đã tạo nên yếu tố tự sự trong (trường thiên) diễn tả những tâm trạng đau khúc ngâm. Trên đây đã nói đến sự xuất buồn, u uất triền miên của con người hiện của yếu tố tự sự và sự phá vỡ làn ranh thường không có cốt truyện hoặc có cốt giới giữa tự sự và trữ tình trong ngâm khúc. truyện đơn giản. Vấn đề đặt ra ở đây là làm Tuy nhiên, sự phá vỡ này chưa đi đến mức thế nào để tác giả có thể kéo giãn hàng độ xâm lấn và xóa nhòa hoàn toàn cả hai trăm câu thơ chỉ với một mục đích là phơi yếu tố. Phải thấy rằng, tự sự tuy có đi vào bày tâm trạng như thế? Làm thế nào để lôi phương thức trữ tình trong tác phẩm nhưng cuốn và khẳng định sức sống của các tác không vì thế nó thực hiện cuộc soán ngôi, phẩm chỉ bằng thế giới tâm trạng tuy có đánh tan những phẩm chất trữ tình nhằm phong phú nhưng ít biến chuyển mà phần tạo nên một thể loại mới (thể thơ tự sự). lớn như đúc ra một khuôn tình cảm đau Chức năng biểu hiện tình cảm vẫn là chức ...