Từ vụ kiện Apple Inc. làm chậm iPhone ở Việt Nam, Bàn về xu hướng khởi kiện tập thể trong giải quyết tranh chấp tiêu dùng

Bài viết này sẽ phân tích và chỉ ra các thách thức pháp lý mà vụ kiện đặt ra đối với hệ thống tòa án và xu hướng tất yếu của quy trình khởi kiện tập thể trong luật tố tụng dân sự Việt Nam. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Từ vụ kiện Apple Inc. làm chậm iPhone ở Việt Nam, Bàn về xu hướng khởi kiện tập thể trong giải quyết tranh chấp tiêu dùngTạp chí Khoa học ĐHQGHN: Luật học, Tập 34, Số 2 (2018) 75-83Từ vụ kiện Apple Inc. làm chậm iPhone ở Việt Nam,Bàn về xu hướng khởi kiện tập thể tronggiải quyết tranh chấp tiêu dùngPhan Thị Thanh Thủy*Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, 144 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt NamNgày nhận 08 tháng 5 năm 2018Chỉnh sửa ngày 19 tháng 6 năm 2018; Chấp nhận đăng ngày 21 tháng 6 năm 2018Tóm tắt: Ngày 10/1/2018 hai luật sư Việt Nam đại diện cho một số lượng lớn người tiêu dùng trêncả nước khởi kiện Apple Inc. ra Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh vì lý do tập đoàn này viphạm trách nhiệm của nhà sản xuất gây thiệt hại cho người sử dụng iPhone các phiên bản cũ ởViệt Nam. Vụ kiện này đã nhanh chóng thu hút được sự quan tâm của giới hành nghề luật, các nhànghiên cứu và dư luận xã hội. Bài viết này sẽ phân tích và chỉ ra các thách thức pháp lý mà vụ kiệnđặt ra đối với hệ thống tòa án và xu hướng tất yếu của quy trình khởi kiện tập thể trong luật tố tụngdân sự Việt Nam.Từ khóa: Người tiêu dùng, khởi kiện, kiện tập thể, iPhone, Apple, Việt Nam.1. Bối cảnh vụ kiện Apple Inc. ở Việt Namhệ điều hành, nhưng sau khi được thay pin mớitốc độ của máy đã được cải thiện. Lời phàn nànnày đã nhanh chóng nhận được các ý kiến đồngtình của đông đảo người dùng iPhone các phiênbản 5, 6 và 7 (đời cũ) và sau đó lan rộng trêncác trang mạng xã hội và truyền thông [1].Trước thái độ giận dữ của người dùng, ngày28/12/2017 Apple đã đăng một thông cáo chínhthức trên website của hãng, thừa nhận có canthiệp làm giảm hiệu năng trên iPhone 6 (baogồm các phiên bản SE, 6s và 6 Plus) có pin suythoái thông qua bản cập nhật iOS 10.2.1 pháthành vào tháng 2/2017 với lý do tránh việc tựđộng tắt nguồn trong tình trạng lượng pin hoạtđộng ở mức thấp hoặc tuổi thọ của pin iPhonequá cao. Apple cũng đã xin lỗi người dùng vàcam kết sẽ giảm giá pin thay mới, từ 79 đô laApple Inc.là một tập đoàn công nghệ máytính của Mỹ có trụ sở chính đặt tại Cupertino,California (gọi tắt là Apple) là nơi sản xuất vàphân phối những sản phẩm công nghệ điện tửchất lượng cao, trong đó có điện thoại thôngminh iPhone. Từ tháng 12/2017 đến nay Appleđang phải đối mặt với những bê bối pháp lý ởdiện rộng chưa từng gặp. Sự việc bắt đầu khimột học sinh trung học Mỹ, phản ánh trên mạngxã hội Reddid ngày 9/12/2017 rằng điện thoạiiPhone 6s của cậu bị chậm lại sau khi cập nhật_______ĐT.: 84-983807028.Email: thuyptt@vnu.edu.vnhttps://doi.org/10.25073/2588-1167/vnuls.41487576P.T.T. Thủy / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Luật học, Tập 34, Số 2 (2018) 75-83Mỹ xuống còn 29 đô la Mỹ, cho các máy phiênbản iPhone 6 và iPhone 7 bao gồm 7s và 7 pluscó cập nhật hệ điều hành iOS 11.2 [2] . Trái vớimong đợi xoa dịu tâm lý người dùng của Apple,thông cáo này đã gây ra một làn sóng phản đốitrong cộng đồng người dùng iPhone. Họ chorằng Apple đã lừa dối người tiêu dùng (NTD) đểtrục lợi bằng hành vi lén lút làm giảm hiệu năngcủa máy nhằm mục đích buộc họ hoặc phải muapin mới hoặc phải thay máy mới.Tính đến cuối tháng 2/2018, ở Mỹ có tớihơn 60 vụ kiện tập thể chống lại Apple với cáobuộc hãng này cố tính làm chậm iPhone để trụclợi bất hợp pháp từ NTD. Ở các quốc gia khácnhư Hàn Quốc, Pháp và Israel, người sử dụngIphone cũng tiến hành khởi kiện tập thể Applevì cùng lý do [3].Ở Việt Nam, ngày 10/1/2018, hai luật sưViệt Nam là Nguyễn Ngọc Hùng và Trần MạnhTùng từ Văn phòng luật sư Kết Nối (ngụ tạiquận Long Biên, TP Hà Nội) thuộc Đoàn Luậtsư Hà Nội, với tư cách người khởi kiện, đã khởikiện Apple Inc. (trụ sở tại Mỹ), có đại diệnthương nhân tại Việt Nam là Công ty TNHHApple Việt Nam (trụ sở tại phường Bến Nghé,quận 1, TPHCM) lên Tòa án Nhân dân thànhphố Hồ Chí Minh (TAND TPHCM) yêu cầubảo vệ quyền lợi NTD mà hai ông cho rằng bịApple Inc. vi phạm. Trong đơn khởi kiện, hailuật sư trên đề nghị tòa buộc Apple giải quyếthai yêu cầu cơ bản:1. Có trách nhiệm đưa ra giải pháp khắcphục và chấm dứt việc gây thiệt hại cho toànthể người tiêu dùng tại Việt Nam khi sử dụngsản phẩm điện thoại iPhone (do Apple INC sảnxuất, phân phối) bị khuyết tật về kỹ thuật (cụthể là bị suy giảm hiệu suất của điện thoại vàsuy giảm một số tính năng khác do sử dụng bảncập nhật hệ điều hành mới).2. Đối với những sản phẩm đã bị lỗi, khuyếttật về kỹ thuật (cụ thể là bị suy giảm hiệu suấtcủa điện thoại và suy giảm một số tính năngkhác do sử dụng bản cập nhật hệ điều hànhmới) cho các sản phẩm iPhone của toàn thểngười tiêu dùng tại Việt Nam, yêu cầu AppleInc. có trách nhiệm bồi thường thiệt hại theoquy định của pháp luật. Cụ thể: APPLE cần sửaphần mềm, hệ điều hành để điện thoại của toànthể người tiêu dùng Việt Nam trở về đúng hiệunăng ban đầu, hoặc phải thay pin miễn phí đểđiện thoại của người tiêu dùng Việt Nam cóhiệu năng như cũ hoặc như trước khi bị lỗi [4].Để kêu gọi cộng đồng người dùng iPhonecùng tham gia ra khởi kiện, hai ông Hùng vàTùng đã thành lập ra một website làBatterydown.vn để những người dùng iPhone bịtác động tiêu cực từ nhà sản xuất đăng ký thamgia vụ kiện Apple tư cách đồng người khởikiện. Tính đến ngày 27/2/2018, website hiển thịhơn 4700 người đăng ký cùng tham gia khởikiện Apple. [5] Trước những cáo buộc Appletrên truyền thông Việt Nam và trên thế giới vềcác hành vi vi phạm quyền lợi NTD, các cơquan quản lý Nhà nước cũng vào cuộc. Ngày20/1/2018, Phòng Bảo vệ người tiêu dùng thuộcCục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, BộCông Thương đã chính thức ra “Thông báo vềvụ việc Apple Inc. làm chậm tốc độ các sảnphẩm điện thoại Iphone thế hệ cũ” và khuyếnkhích NTD có quyền lợi bị vi phạm bởi Applegửi đơn khiếu nại trực tuyến hoặc gửi thư phảnánh đến Cục để được tư vấn, hỗ trợ giải quyết[6]. Tuy nhiên cho đến nay vẫn không có phảnứng chính thức nào từ các Hội bảo vệ người tiêudùng TP HCM và các địa phương khác.Vụ kiện chưa từng có tiền ...